Uit de hele wereld kwamen de afgelopen weken geschokte en
geagiteerde reacties op de speech van premier Viktor Orbán in het Roemeense Baile
Tusnad (Tusnádfürdő, Königsbad), waar hij elk jaar een zomercongres van Hongaars-Roemeense aanhangers toespreekt. Hier de rede van Kleine Putin (Hongaars: Pici Putin) en een samenvatting van wat reacties.
In zijn speech zwoer Orbán het
economisch liberalisme, de liberale democratie en de welzijnsstaat af, viel hij
onafhankelijke NGO’s (Amnesty, Transparency International enz.) aan als
instrumenten van buitenlandse inmenging en verklaarde hij dat zogenaamde mensenrechtenpolitiek
niet thuishoorde in het buitenlandse beleid. Hij schetste als zijn doel dat hij Hongarije,
dat natuurlijk lid van de EU moest blijven (het geld moet ergens vandaan
komen…HH), wil ombouwen naar een nationalistische, niet-liberale
democratie volgens het voorbeeld van landen als Rusland, Turkije, China en
Singapore. De volledige tekst van de speech is in een Engelse vertaling te
vinden bij de Budapest Beacon, een liberale Hongaarse internetkrant in Amerika.
De speech werd in Amerika al snel
opgepakt, onder andere via AP, ABC, Bloomberg en Vox.com. Het Amerikaanse Newsweek betitelde premier Orbán als “Hongarije’s Mussolini,”en de New York Times noemde het een “test
voor de Europese Unie” dat nu snel de procedure moet starten om het Hongaarse
stemrecht in de EU op te schorten.In
de Washington Post reageerde Fareed Zakaria, de man die de term “illiberal
democracies” in 1997 uitvond om autoritaire regeringen te omschrijven die zich
verscholen achter een façade van formele democratische regels. “Ik had nooit
gedacht dat een politieke leider – en nog wel een uit Europa – het als een
geuzennaam zou gebruiken.” Hij plaatste Orbán’s rede in het kader van de
opkomst van het Putinisme in Europa, waartoe volgens hem ook andere radicaalrechtse
politici in de EU zich steeds meer bekennen zoals LePen, Wilders, Farago e.a. Zakaria vindt dat de VS zich daarom hard moet
opstellen tegenover Putin. Zakaria’s
commentaar is hier ook te zien en horen bij CNN.
Europese media waren trager in hun
reacties (het is vakantietijd, de nieuwe Europese Commissie onder Juncker is
nog bezig geformeerd te worden en veel Europese media kennen inmiddels de
fratsen en frasen van Pici Putin). Maar ook daar uiteraard de nodige negatieve
reacties bij bijvoorbeeld diverse Duitse, Franse en
Britse media zoals de Financial Times. Het Centraal-Europese Visegrad Insight
noemt vooral “de openheid waarmee hij zijn politieke doelstellingen toegaf
overduidelijk schokkend,” al constateerde de schrijver van het stuk terecht dat
de losse elementen allemaal al eens eerder door de premier waren gezegd of
geschreven en zeker in praktijk gebracht (de inperking van de democratie sinds
2010).
Ook in Hongarije uiteraard zeer veel
debat, waarbij aanhangers van de regering probeerden te doen alsof Orbán
eigenlijk alleen maar het economische neo-liberalisme de wacht had aangezegd.
Daar dacht de oppositie uiteraard heel anders over. Fel was vooral GasparMiklos Tamás, een bekende linkse filosoof, die constateerde dat Orbán nog geen
fascist is, maar de speech wel betitelde als “het afscheid van de democratie.”
 |
| Persconferentie: Minister Balogh verwijdert de microfoon van het 'kritische' RTL |
