Na jaren van stilte maakt "Kuifje in Hongurie" een nieuwe start, op een andere pagina, samen met Runa Hellinga. "Hongarije In-Zicht" bevat vanaf nu artikelen van ons beiden - Runa Hellinga en Henk Hirs. De bedoeling is om weer met veel grotere regelmaat stukjes gaan plaatsen, mede op basis van nieuws uit onafhankelijke Hongaarstalige media (voor zover die er nog zijn), zodat dit blog weer een nuttige bron van informatie wordt voor een ieder die op de hoogte wil blijven van wat er hier allemaal gebeurt en leeft.
Wat blijft is dat we vanuit onze langdurige ervaring in en uitgebreide kennis van Hongarije schrijven over actuele ontwikkelingen, kleinere en soms persoonlijke nieuwtjes en gebeurtenissen, en af en toe, wie weet, ook een meer analytisch achtergrondverhaal. Wat ook blijft is dat we dat proberen te doen met de nodige zorgvuldigheid die bij goede journalistiek hoort: feiten moeten kloppen, bronnen moeten duidelijk zijn, en het is altijd verstandig even een stapje terug te nemen en zaken vanaf enige distantie te beschouwen.
Maar we zijn uiteraard niet neutraal. Dat is hoe dan ook moeilijk, maar zeker in een land dat zich steeds verder verwijdert van wat een Europese democratie en rechtstaat hoort te zijn. In zo'n land moet ook een journalist duidelijk zijn. Fictie en leugens zijn geen feiten, en bedrog en manipulatie zijn geen gelijkwaardige andere meningen die maar gewoon neutraal moeten worden weergegeven. De aarde is niet plat, 'climate change' is realiteit, en George Soros en Judith Sargentini hebben geen geheim plan om Europa te overspoelen met miljoenen migranten.
donderdag 20 september 2018
vrijdag 12 december 2014
2015, het jaar van de omslag?
Opeens lijkt alles mis te gaan voor Viktor Orbán. Demonstraties tegen zijn beleid blijven maar doorgaan, er wordt alom en openlijk zwaar gekankerd op de brutale corruptie van "de Fidesz mafia," in de opiniepeilingen leidt Orbán opeens ongekend zware verliezen, en het rommelt zelfs in eigen gelederen in reactie op een reeks van uiterst impopulaire (en deels absurde) maatregelen.
Fidesz won dit jaar maar liefst drie verkiezingen met schijnbaar achteloze overmacht, waarbij de partij onder meer haar twee derde meerderheid in het parlement veilig stelde die haar almachtig maakt (twee derde van de zetels met 43% van de stemmen). En hoewel critici (terecht) beweerden dat die verkiezingen niet eerlijk verliepen en zwaar gemanipuleerd waren, leek het er toch op zijn minst op dat een groot deel van de Hongaarse bevolking zich wel in dat rechtse nationalistische en populistische beleid kon vinden, terwijl de oppositie verdeeld, machteloos en radeloos was. Kortom, eigenlijk verwachtte iedereen een periode van relatieve politieke kalmte, waarin het Orbán regiem zijn machtspositie gestaag en redelijk ongestoord verder uit zou kunnen bouwen.
En toen gebeurde er iets.
Het begon in november met het plan om het Internetgebruik te belasten. Diverse demonstraties waren het gevolg, waarbij vooral jongeren - nieuwe groepen jongeren die zich tot dan toe nooit met politiek hadden bemoeid - de straat opkwamen. Schielijk werd het voorstel ingetrokken, maar het was al te laat. Er bleven demonstraties gehouden worden; tegen de corruptie van de Fidesz-mafia, tegen het anti-Europese beleid, tegen de avances richting Putin, en tegen de golf van bekrompen en provinciaalse beleidsmaatregelen en uitspraken die elkaar de laatste weken opvolgen. En de demonstraties gaan ook maar door, ook voor de komende weken zijn er al weer een paar aangekondigd, en ze beperken zich niet tot de hoofdstad.
Opeens wordt er alom en overal gekankerd op de heersende macht en schamper gelachen om weer een absurd plan en weer een aperte leugen dat het in Hongarije nog nooit zo goed is gegaan. Mensen ervaren aan den lijve dat het slechter gaat en velen geloven de propaganda over meer banen, minder armoede en meer investeringen simpelweg niet meer. Als Orbán meedoet aan een "open telefoon" programma, bedelven boze bellers hem met ongezouten kritiek. Nieuwszender RTL komt bijna dagelijks met een nieuwe onthulling over flagrante corruptie van de regeringspartij. Dat komt het TV station weliswaar op zware financiële strafmaatregelen te staan, maar levert ook een aanzienlijke toename van kijkers op. Zelfs een jeugdige Fidesz activist constateert in een artikel dat rechtse slogans en steun voor Orbán niet langer "cool" en "trendy"zijn op de ELTE universiteit, zoals dat de afgelopen tien jaar nog wel het geval was.
En de opiniepeilingen bevestigen het. In de maanden oktober en november verloor Fidesz 10 tot 15% in de peilingen (een achteruitgang van 35-40% van de potentiële kiezers naar 25-30%). Dat is de grootste populariteitsval sinds 1990 en betekent dat ruim 800-duizend Hongaren hun vertrouwen in de partij vooralsnog hebben opgezegd. Natuurlijk, de meesten treden toe tot het kamp der onbeslisten en de oppositie profiteert nauwelijks (zowel extreem rechts als links een enkel procentje). Maar dat er iets aan het schuiven is, moge duidelijk zijn. Tijd voor een nieuwe macht in het centrum?
Het is ook overduidelijk dat er ruzie is tussen Orbán en een van de grote oligarchen, Lajos Simicska. Niemand weet wat er precies achter schuilt gaat (waarschijnlijk vond de premier dat Simicska te machtig werd en dat het tijd werd ook hem zijn plaats te wijzen), maar het heeft wel tot de nodige interne spanning geleid. Bovendien is er opeens vrij openlijke kritiek van conservatieve politici op allerlei deelmaatregelen die nu naar buiten komen en waarmee de regering steeds meer mensen tegen zich in het harnas jaagt:
- de halvering van het aantal leerlingen op het VWO omdat Orbán het beter vindt dat ze een simpele beroepsopleiding volgen (volstrekt tegen de wereld trend in waarbij nieuwe en moderne economieën juist meer hogere scholing vereist, niet minder).
- een verplichte drugstest voor politici, journalisten en alle kinderen van 12-18 jaar. Ook dit plan is volgens mij al weer deels van tafel want zowel jongeren als heel veel ouderen waren hoogst verontwaardigd. Maar de imago-schade is een feit: deze partij is echt "out of touch" met de moderne jeugd.
- het sluiten van alle grote winkels en winkelcentra op zondagen, (maar niet de Fidesz gezinde CBA winkels, die mogen wel openblijven), waardoor zowel consumenten (niet meer lekker uit op zondag) als werknemers (verlies van banen) massaal gedupeerd worden
- het invoeren van tolgelden op de rondweg rond Boedapest en andere grotere steden. Dat is een behoorlijke financiële aanslag op al die mensen die de laatste tien jaar naar de randgemeentes zijn verhuist maar voor hun werk dagelijks in de stad moeten zijn. En het leidt tot meer files, meer verkeershinder in woonwijken, meer vervuiling in de stad enz enz.
- ook de mensen die zich tot het laatst hebben verzet tegen de nationalisatie van hun private pensioengelden, raken nu hun spaarcenten kwijt. Er waren zo'n 70.000 mensen in het private stelsel gebleven (dat was volledig legaal, ze gaven alleen hun recht op een AOW uitkering op). Maar ook die gelden worden nu door de staat onteigend. Van de pensioenmiljarden die destijds in beslag werden genomen, is overigens helemaal niets meer over. Weg. Verdwenen. Ondanks de belofte destijds dat het geld in het staatspensioenstelsel terecht zou komen en er dus gewoon nog zou zijn als ze 65 werden.
Tenslotte is er de groeiende internationale isolatie.
Dat een prominente republikein als McCain Orbán betitelde als een neo-fascistische leider die heult met Putin, is niet plezant als je denkt dat de Republikeinen je vrienden zijn. De ruzie met de VS over het Amerikaanse besluit om een reeks prominente regeringsmensen de toegang tot de VS te weigeren omdat ze bij grootscheepse corruptie betrokken zijn, loopt ook steeds verder uit de hand. Nu heeft Orbán het hoofd van de belastingdienst zelfs in het openbaar opgedragen om de Amerikaanse zaakgelastigde in Boedapest voor het gerecht te dagen (wat ze dus prompt doet). Dit kan alleen maar op een nog grotere blamage voor de Hongaarse regering uitdraaien, maar als de premier tegenstand krijgt, gaat hij gewoon nog meer in de aanval.
Ook in Europa moet vrijwel niemand meer iets van Orbán hebben. De premier van Beieren ontvangt hem nog steeds vriendelijk (maar uit tegelijk op diplomatieke wijze kritiek) en er zijn nog wat rechtse politici die, als het moet, hem de hand boven het hoofd houden. Maar er is geen Europese regering meer die hem nog ontvangt en Angela Merkel komt weliswaar begin februari op bezoek, maar dat wordt een kort een zeer zakelijk bezoek (in zes uur in en uit, geen ceremonieel en plechtigheden, geen gezamenlijke persconferentie). Alles wijst erop dat ze hem niet een riem onder het hart komt steken, maar waarschijnlijk eerder een laatste waarschuwing komt bezorgen (de verkapte steun voor Rusland en de halfbakken steun voor het Europese beleid inzake Oekraïne is ook al slecht gevallen)
Zelfs vriend Putin is niet te vertrouwen (wat de Georgiërs, Moldaviërs, Oekraïners, Balten, Polen en ieder ander weldenkend mens natuurlijk allang weet). Het Southstream gasproject, dat Hongarije een belangrijke speler in de gasmarkt in Europa moest maken, werd opeens eenzijdig en geheel onverwacht door de Russische leider gecanceld, hoewel de Hongaarse regering zich er nog maar net een paar maanden terug vol achter had geschaard
Waarheen dit alles voert? Wie het weet, mag het zeggen. Sommige oppositie politici in Hongarije voorspellen al dat het regiem in 2016 valt. Dan mogen ze wel eens heel snel hun eigen zaakjes op orde brengen, en dat lijkt nog nergens naar. Maar het nieuwe jaar zou in ieder geval wel eens een stuk interessanter kunnen worden dan we tot voor kort konden bevroeden.
 |
| Wij kunnen niet zoveel belasting betalen als jullie stelen. |
En toen gebeurde er iets.
Het begon in november met het plan om het Internetgebruik te belasten. Diverse demonstraties waren het gevolg, waarbij vooral jongeren - nieuwe groepen jongeren die zich tot dan toe nooit met politiek hadden bemoeid - de straat opkwamen. Schielijk werd het voorstel ingetrokken, maar het was al te laat. Er bleven demonstraties gehouden worden; tegen de corruptie van de Fidesz-mafia, tegen het anti-Europese beleid, tegen de avances richting Putin, en tegen de golf van bekrompen en provinciaalse beleidsmaatregelen en uitspraken die elkaar de laatste weken opvolgen. En de demonstraties gaan ook maar door, ook voor de komende weken zijn er al weer een paar aangekondigd, en ze beperken zich niet tot de hoofdstad.
 |
| Hij maakte het land in z'n eentje kapot (en is nog niet klaar). |
En de opiniepeilingen bevestigen het. In de maanden oktober en november verloor Fidesz 10 tot 15% in de peilingen (een achteruitgang van 35-40% van de potentiële kiezers naar 25-30%). Dat is de grootste populariteitsval sinds 1990 en betekent dat ruim 800-duizend Hongaren hun vertrouwen in de partij vooralsnog hebben opgezegd. Natuurlijk, de meesten treden toe tot het kamp der onbeslisten en de oppositie profiteert nauwelijks (zowel extreem rechts als links een enkel procentje). Maar dat er iets aan het schuiven is, moge duidelijk zijn. Tijd voor een nieuwe macht in het centrum?
Het is ook overduidelijk dat er ruzie is tussen Orbán en een van de grote oligarchen, Lajos Simicska. Niemand weet wat er precies achter schuilt gaat (waarschijnlijk vond de premier dat Simicska te machtig werd en dat het tijd werd ook hem zijn plaats te wijzen), maar het heeft wel tot de nodige interne spanning geleid. Bovendien is er opeens vrij openlijke kritiek van conservatieve politici op allerlei deelmaatregelen die nu naar buiten komen en waarmee de regering steeds meer mensen tegen zich in het harnas jaagt:
- de halvering van het aantal leerlingen op het VWO omdat Orbán het beter vindt dat ze een simpele beroepsopleiding volgen (volstrekt tegen de wereld trend in waarbij nieuwe en moderne economieën juist meer hogere scholing vereist, niet minder).
 |
| Lesrooster: drugstest, religie, voetbal, Hongaars, Russisch... |
- het sluiten van alle grote winkels en winkelcentra op zondagen, (maar niet de Fidesz gezinde CBA winkels, die mogen wel openblijven), waardoor zowel consumenten (niet meer lekker uit op zondag) als werknemers (verlies van banen) massaal gedupeerd worden
- het invoeren van tolgelden op de rondweg rond Boedapest en andere grotere steden. Dat is een behoorlijke financiële aanslag op al die mensen die de laatste tien jaar naar de randgemeentes zijn verhuist maar voor hun werk dagelijks in de stad moeten zijn. En het leidt tot meer files, meer verkeershinder in woonwijken, meer vervuiling in de stad enz enz.
- ook de mensen die zich tot het laatst hebben verzet tegen de nationalisatie van hun private pensioengelden, raken nu hun spaarcenten kwijt. Er waren zo'n 70.000 mensen in het private stelsel gebleven (dat was volledig legaal, ze gaven alleen hun recht op een AOW uitkering op). Maar ook die gelden worden nu door de staat onteigend. Van de pensioenmiljarden die destijds in beslag werden genomen, is overigens helemaal niets meer over. Weg. Verdwenen. Ondanks de belofte destijds dat het geld in het staatspensioenstelsel terecht zou komen en er dus gewoon nog zou zijn als ze 65 werden.
Tenslotte is er de groeiende internationale isolatie.
Dat een prominente republikein als McCain Orbán betitelde als een neo-fascistische leider die heult met Putin, is niet plezant als je denkt dat de Republikeinen je vrienden zijn. De ruzie met de VS over het Amerikaanse besluit om een reeks prominente regeringsmensen de toegang tot de VS te weigeren omdat ze bij grootscheepse corruptie betrokken zijn, loopt ook steeds verder uit de hand. Nu heeft Orbán het hoofd van de belastingdienst zelfs in het openbaar opgedragen om de Amerikaanse zaakgelastigde in Boedapest voor het gerecht te dagen (wat ze dus prompt doet). Dit kan alleen maar op een nog grotere blamage voor de Hongaarse regering uitdraaien, maar als de premier tegenstand krijgt, gaat hij gewoon nog meer in de aanval.
Ook in Europa moet vrijwel niemand meer iets van Orbán hebben. De premier van Beieren ontvangt hem nog steeds vriendelijk (maar uit tegelijk op diplomatieke wijze kritiek) en er zijn nog wat rechtse politici die, als het moet, hem de hand boven het hoofd houden. Maar er is geen Europese regering meer die hem nog ontvangt en Angela Merkel komt weliswaar begin februari op bezoek, maar dat wordt een kort een zeer zakelijk bezoek (in zes uur in en uit, geen ceremonieel en plechtigheden, geen gezamenlijke persconferentie). Alles wijst erop dat ze hem niet een riem onder het hart komt steken, maar waarschijnlijk eerder een laatste waarschuwing komt bezorgen (de verkapte steun voor Rusland en de halfbakken steun voor het Europese beleid inzake Oekraïne is ook al slecht gevallen)
Zelfs vriend Putin is niet te vertrouwen (wat de Georgiërs, Moldaviërs, Oekraïners, Balten, Polen en ieder ander weldenkend mens natuurlijk allang weet). Het Southstream gasproject, dat Hongarije een belangrijke speler in de gasmarkt in Europa moest maken, werd opeens eenzijdig en geheel onverwacht door de Russische leider gecanceld, hoewel de Hongaarse regering zich er nog maar net een paar maanden terug vol achter had geschaard
Waarheen dit alles voert? Wie het weet, mag het zeggen. Sommige oppositie politici in Hongarije voorspellen al dat het regiem in 2016 valt. Dan mogen ze wel eens heel snel hun eigen zaakjes op orde brengen, en dat lijkt nog nergens naar. Maar het nieuwe jaar zou in ieder geval wel eens een stuk interessanter kunnen worden dan we tot voor kort konden bevroeden.
dinsdag 2 december 2014
La Famiglia
De volstrekt cynische en botte corruptie van de Fidesz regenten begint werkelijk de spuigaten uit te lopen. Volgens berichten op RTL en 444.hu is sinds begin dit jaar de tien (!)-jarige zoon van János Lázár, hoofd van het bureau van premier Orbán, eigenaar van een peperdure flat in de rijkeluis woonwijk van Boedapest, het 12e district.
De kleine Lázar heeft sinds april een flat van 120 vierkante meter met een waarde van ruim 60 miljoen forint (200.000 euro) op zijn naam staan (zodat vader Lázár het dus niet op de vermogensverklaring hoeft te zetten die hij elk jaar als politicus moet inleveren). De flat is onderdeel van een groot luxe pand niet ver van de residentie van de Nederlandse ambassade. Eerder blijkt de kleine vent ook al in bezit te zijn gekomen van een groot stuk wijnbouwgrond ter waarde van zo'n 20 miljoen forint. En wat doet pa - die zijn leven lang officieel nooit meer heeft verdeind dan het salaris van een politicus/burgemeester - als dit uitlekt? Hij ontkent niet, maar beweert glashard dat "de familie" heeft bijgedragen met leningen en schenkingen om de kleine man deze bezittingen te kunnen geven.
Wilt u er nog een paar in deze sfeer van de afgelopen weken?
- De nieuwe minister van buitenlandse zaken Peter Szijjártó heeft allerlei leden van het zaalvoetbalteam waarin hij al jaren speelt, de afgelopen maanden mooie baantjes gegeven op BuiZa, hoewel die jongens niet aan de formele kwalificaties voldoen. Dezelfde Szijjártó die een paar maanden geleden een dure woning had gekocht zonder dat hij kon verantwoorden waar hij het geld eigenlijk vandaan had (ook daar had "de familie" een helpende hand toegestoken).
- Regeringsperswoordvoerder Giró-Száz blijkt in de laatste paar jaar opeens multimiljonair te zijn geworden. Ook is hij sinds kort medeeigenaar van een nieuw luxe hotel in Boedapest. Lucratief baantje, woordvoerder.
- Lajos Kósa, parlementairier en ex-burgemeester van Debrecen bleek onlangs
ook al een luxe woning in een gegoede buurt van Boedapest te hebben, op naam van zijn zuster in zijn geval. Ook kwamen journalisten er bij toeval achter dat hij een paar weken geleden niet alleen "voor vakantie" met een collega/vriend en secretaresse drie dagen in Dubai was geweest, maar vandaar ook nog even was doorgereisd naar Nieuw Zeeland (!) om een concert van de Rolling Stones bij te wonen. De zaak viel vooral op omdat hij aanvankelijk alles steeds ontkende.
En zo gaat het op het moment week na week na week. Er wordt op ongehoorde schaal gestolen en ze schamen zich er nauwelijks voor. Want ze doen dat tenslotte allemaal ter meerdere eer en glorie van Hongarije dat een nieuwe klasse van welgestelde landheren en industriëlen nodig heeft, die de kern vormt van de elite die de oude nationale glorie kan doen herleven.
En dat allemaal op kosten van .... de Hongaarse belastingbetaler en de Brusselse subsidies. "Het is mij een raadsel waarom de EU dit allemaal maar laat gebeuren,"verzuchtte Péter Kondor, professor economie verbonden aan de Centraal Europese Universiteit recent op een persbijeenkomst.
Inderdaad.
De kleine Lázar heeft sinds april een flat van 120 vierkante meter met een waarde van ruim 60 miljoen forint (200.000 euro) op zijn naam staan (zodat vader Lázár het dus niet op de vermogensverklaring hoeft te zetten die hij elk jaar als politicus moet inleveren). De flat is onderdeel van een groot luxe pand niet ver van de residentie van de Nederlandse ambassade. Eerder blijkt de kleine vent ook al in bezit te zijn gekomen van een groot stuk wijnbouwgrond ter waarde van zo'n 20 miljoen forint. En wat doet pa - die zijn leven lang officieel nooit meer heeft verdeind dan het salaris van een politicus/burgemeester - als dit uitlekt? Hij ontkent niet, maar beweert glashard dat "de familie" heeft bijgedragen met leningen en schenkingen om de kleine man deze bezittingen te kunnen geven.Wilt u er nog een paar in deze sfeer van de afgelopen weken?
- De nieuwe minister van buitenlandse zaken Peter Szijjártó heeft allerlei leden van het zaalvoetbalteam waarin hij al jaren speelt, de afgelopen maanden mooie baantjes gegeven op BuiZa, hoewel die jongens niet aan de formele kwalificaties voldoen. Dezelfde Szijjártó die een paar maanden geleden een dure woning had gekocht zonder dat hij kon verantwoorden waar hij het geld eigenlijk vandaan had (ook daar had "de familie" een helpende hand toegestoken).
- Regeringsperswoordvoerder Giró-Száz blijkt in de laatste paar jaar opeens multimiljonair te zijn geworden. Ook is hij sinds kort medeeigenaar van een nieuw luxe hotel in Boedapest. Lucratief baantje, woordvoerder.
- Lajos Kósa, parlementairier en ex-burgemeester van Debrecen bleek onlangs
ook al een luxe woning in een gegoede buurt van Boedapest te hebben, op naam van zijn zuster in zijn geval. Ook kwamen journalisten er bij toeval achter dat hij een paar weken geleden niet alleen "voor vakantie" met een collega/vriend en secretaresse drie dagen in Dubai was geweest, maar vandaar ook nog even was doorgereisd naar Nieuw Zeeland (!) om een concert van de Rolling Stones bij te wonen. De zaak viel vooral op omdat hij aanvankelijk alles steeds ontkende.
En zo gaat het op het moment week na week na week. Er wordt op ongehoorde schaal gestolen en ze schamen zich er nauwelijks voor. Want ze doen dat tenslotte allemaal ter meerdere eer en glorie van Hongarije dat een nieuwe klasse van welgestelde landheren en industriëlen nodig heeft, die de kern vormt van de elite die de oude nationale glorie kan doen herleven.
En dat allemaal op kosten van .... de Hongaarse belastingbetaler en de Brusselse subsidies. "Het is mij een raadsel waarom de EU dit allemaal maar laat gebeuren,"verzuchtte Péter Kondor, professor economie verbonden aan de Centraal Europese Universiteit recent op een persbijeenkomst.
Inderdaad.
vrijdag 28 november 2014
De minste "dissidentie" kan ontslag betekenen
Omdat hij een voormalige hoge functionaris van de Hongaarse Nationale Bank (MNB) die kritisch is over het huidige regeringsbeleid toestond deel te nemen aan een door diezelfde bank georganiseerde conferentie, werd een onderzoeker van de bank ontslagen. Waar het de laatste vier jaar al heel gewoon was geworden dat mensen met openlijk linkse of liberale ideeën hun baan kwijtraakten bij de overheid of semi-overheid (onderwijs, cultuur, gezondheidszorg), begint nu ook de allergeringste vorm van dissidentie of besmuikte kritiek je je baan te kosten.
Het betrof hier een conferentie van de MNB met een onderzoeksinstituut in Londen. Het thema was de Hongaarse aanpak van de crisis, waarbij een van de belangrijkste onderzoekers van de MNB, István Kónya, een van de hoofdsprekers zou zijn. De Britse deelnemers wilden echter ook horen wat Julia Kírály, voormalig vice-president van de MNB en criticus van het Orbán beleid, ervan vond en ze verzochten Kónya dat te regelen. Hij zorgde ervoor dat Király in ieder geval aanwezig was op de conferentie, hoewel niet als spreekster maar als toehoorster. Helaas, dat was al teveel. De volgende dag werd Kónyha, die zich al eens eerder niet 100% loyaal had getoond, ontslagen.
Iets soortgelijks overkwam Iván Kovácsics, vice-president van de Belastingdienst (NAV). Hij behoort niet tot de NAV functionarissen die recent de toegang tot de VS werd ontzegd omdat ze betrokken zijn bij grootscheepse corruptie. Maar hij stond de laatste weken wel een aantal malen journalisten te woord die voor de deur van het NAV kantoor stonden en liet zich daarbij soms zelfs voorzichtig kritisch uit. Nou ja, hij zei op 3 november onder andere: "Ik zou mezelf ook niet op de borst kloppen als ik uit de VS was verbannen." Het was kennelijk teveel. Vanaf 1 februari mag hij naar ander werk uitzien.
Ook op het ministerie van buitenlandse zaken is het bijltjesdag. Dat ministerie had de laatste jaren weliswaar weinig te vertellen - het echte buitenlandbeleid werd door het bureau van de premier oftewel Orbán bepaald en die trok zich daarbij weinig van het ministerie aan, maar het stond toch bekend als een plek waar veel gematigde conservatieven werkten. Ze steunden in principe Fidesz wel, maar hadden toch ook de nodige kritiek en die ventileerden ze ook wel (voorzichtig) in gesprekken met buitenlandse diplomaten of journalisten. Het waren soms net normale gesprekken. Onder de nieuwe minister Peter Szijjártó, een jonge vertrouweling van Orbán, is de koers radicaal omgegooid. Het ministerie wordt omgebouwd tot een soort bureau voor buitenlandse handelsbetrekkingen en dat betekent dat de oude functionarissen niet meer nodig zijn. Ruim 100 werknemers van het ministerie hebben hun congé gekregen, Fidesz aanhanger of niet. Intussen benoemt Szijjártó wel allerlei vriendjes van zijn zaalvoetbal-team op lucratieve posten, ook al hebben ze geen enkele kwalificatie voor de baan.
Is het een wonder dat zelfs onder veel Fidesz stemmers het gemor toeneemt? Maar wel stilletjes, thuis, want je weet maar nooit.
Het betrof hier een conferentie van de MNB met een onderzoeksinstituut in Londen. Het thema was de Hongaarse aanpak van de crisis, waarbij een van de belangrijkste onderzoekers van de MNB, István Kónya, een van de hoofdsprekers zou zijn. De Britse deelnemers wilden echter ook horen wat Julia Kírály, voormalig vice-president van de MNB en criticus van het Orbán beleid, ervan vond en ze verzochten Kónya dat te regelen. Hij zorgde ervoor dat Király in ieder geval aanwezig was op de conferentie, hoewel niet als spreekster maar als toehoorster. Helaas, dat was al teveel. De volgende dag werd Kónyha, die zich al eens eerder niet 100% loyaal had getoond, ontslagen.Iets soortgelijks overkwam Iván Kovácsics, vice-president van de Belastingdienst (NAV). Hij behoort niet tot de NAV functionarissen die recent de toegang tot de VS werd ontzegd omdat ze betrokken zijn bij grootscheepse corruptie. Maar hij stond de laatste weken wel een aantal malen journalisten te woord die voor de deur van het NAV kantoor stonden en liet zich daarbij soms zelfs voorzichtig kritisch uit. Nou ja, hij zei op 3 november onder andere: "Ik zou mezelf ook niet op de borst kloppen als ik uit de VS was verbannen." Het was kennelijk teveel. Vanaf 1 februari mag hij naar ander werk uitzien.
Ook op het ministerie van buitenlandse zaken is het bijltjesdag. Dat ministerie had de laatste jaren weliswaar weinig te vertellen - het echte buitenlandbeleid werd door het bureau van de premier oftewel Orbán bepaald en die trok zich daarbij weinig van het ministerie aan, maar het stond toch bekend als een plek waar veel gematigde conservatieven werkten. Ze steunden in principe Fidesz wel, maar hadden toch ook de nodige kritiek en die ventileerden ze ook wel (voorzichtig) in gesprekken met buitenlandse diplomaten of journalisten. Het waren soms net normale gesprekken. Onder de nieuwe minister Peter Szijjártó, een jonge vertrouweling van Orbán, is de koers radicaal omgegooid. Het ministerie wordt omgebouwd tot een soort bureau voor buitenlandse handelsbetrekkingen en dat betekent dat de oude functionarissen niet meer nodig zijn. Ruim 100 werknemers van het ministerie hebben hun congé gekregen, Fidesz aanhanger of niet. Intussen benoemt Szijjártó wel allerlei vriendjes van zijn zaalvoetbal-team op lucratieve posten, ook al hebben ze geen enkele kwalificatie voor de baan.
Is het een wonder dat zelfs onder veel Fidesz stemmers het gemor toeneemt? Maar wel stilletjes, thuis, want je weet maar nooit.
zondag 23 november 2014
Armoede onrustbarend gestegen
In de afgelopen jaren is de regering Orbán erin geslaagd de tweedeling in de maatschappij enorm te vergroten. Leefden in 2010 nog zo'n drie van de tien miljoen Hongaren onder de Hongaarse armoedegrens (en die ligt aanzienlijk lager dan in Nederland dus dat was al heel veel), nu is dat al bijna vier miljoen. Ook onderstaande grafiek geeft dat aan. Het percentage van de bevolking dat in materieel slechte omstandigheden leeft is in Hongarije ruim boven de 25%, terwijl het EU gemiddelde onder de 10% ligt, net als Polen, Tsjechie en Slowakije (de buurlanden die tot 2008 slechter af waren). Meer gedetailleerde informatie in Runa's blog hier.
De consequenties zijn dramatisch en langdurig. Ook onder de allerarmsten is er een sterke emigratietendens en daarnaast neemt juist daar niet alleen de politieke en maatschappelijke apathie toe, maar ook de sympathie voor nog extremer rechts (Jobbik).
De consequenties zijn dramatisch en langdurig. Ook onder de allerarmsten is er een sterke emigratietendens en daarnaast neemt juist daar niet alleen de politieke en maatschappelijke apathie toe, maar ook de sympathie voor nog extremer rechts (Jobbik).
dinsdag 18 november 2014
Genoeg geweest
In Boedapest demonstreerden gisterenavond ruim tienduizend mensen voor democratie, Europa en een transparante regering, tegen de corruptie en de maffiaregering van premier Orbán. Ook in tientallen andere steden in Hongarije waren (kleinere) demonstraties (in Vác waren er 150 mensen, maar dat was al aanzienlijk meer dan de 15 van twee weken terug) en zelfs in steden als Amsterdam, Londen, Brussel, Berlijn, Ottawa e.a. Er lijkt een kentering in de publieke opinie op gang te komen. Overal hoor je mensen (privé) klagen over van alles en nog wat. Het is genoeg geweest, dat gevoel begint langzaam meer post te vatten. Er is geen twijfel dat de Orbán regering nog een ruime aanhang heeft, met name onder wat ik maar de de post-communistische middenklasse noem, de 30% (?) van de bevolking die profiteert van het nieuwe regiem en terugverlangt naar de goede oude tijd van Horthy en van Kádár, toen echte Hongaren nog echte Hongaren waren en liberalen, joden, buitenlanders, homo's en zigeuners hun plaats nog kenden. Daarnaast is ook extreemrechts nog steeds sterk (en wordt zelfs sterker).
Maar in ieder geval begint in de steden ook de democratische (niet partijpolitieke) oppositie zich nu luidruchtiger en nadrukkelijker te weren en lijken nieuwe groepen jongeren op te staan. Dat is misschien wel het meest opvallend. In de afgelopen vier jaar was het protest toch vooral een zaak van de oudere generatie; diegenen die blij waren met de nieuwe democratie en oriëntatie op Europa, en die dat niet verloren wilden laten gaan. Maar dankzij de internetbelasting is er een vonk overgesprongen naar jongeren, die zich tegelijk buitengewoon boos maken over de steeds grovere schandalen rond corruptie en maffiapraktijken van de overheid. Tot een paar jaar terug was het onder jongeren nog "cool" en trendy om rechts of nog veel rechtser te zijn, maar mijn gevoel zegt me dat het inmiddels buitengewoon on-cool is geworden om achter Fidesz te staan.
En dan moeten de gevolgen van de nieuwste plannen met grote consequenties voor jongeren voor een deel nog duidelijk worden. Zo heeft de regering het aantal studenten op universiteiten sterk teruggebracht en worden niet-exacte studies eigenlijk als nutteloos terzijde geschoven (waarvoor je dus ook geen beurs of goedkope lening meer kunt krijgen). Nu gaat ook het VWO (wat bij ons gymnasium en atheneum is) kunstmatig zo'n beetje gehalveerd worden in omvang (in Vác betekent dat bijvoorbeeld dat de enige goede VWO school in de stad verdwijnt want dat wordt een beroepsopleiding). Volgens Orbán moeten jongeren maar een echt vak leren waarmee ze in de industrie aan de gang kunnen en is de rest liberale onzin. Ik denk niet dat deze directe aantasting van de keuzevrijheid van jongeren (en hun ouders) over wat ze met hun toekomst willen, goed gaat vallen.
En dan krijgen we nog de afschaffing van alle sociale uitkeringen per 2018: wie werkloos is, moet in een zwaar onderbetaald werkverschaffingsproject aan de slag waar je geen tijd meer hebt voor solliciteren, een opleiding volgen of omscholing, of simpelweg emigreren of creperen. En de aantasting van de vrijheid op het Internet is nog allerminst van de baan.
Mooie foto's van het protest op deze site: http://hvg.hu/nagyitas/20141117_a_kozfelhaborodas_napja_nagyitas
dinsdag 28 oktober 2014
Een vrij land en een vrij Internet.
 |
| Vandaag |
Opvallend is vooral de deelname van heel veel jongeren aan dit protest, die overduidelijk niet gediend zijn van wat zij zien als een aantasting van hun moderne Westerse levenswijze. Reden voor sommige leden van de oppositie om te concluderen dat het wellicht eindelijk tot mensen begint door te dringen dat wat de regering Orbán allemaal heeft uitgehaald de afgelopen jaren niet alleen gaat over abstracte zaken als democratie, de rechtsstaat, checks and balances, corruptie, cultuurbeleid of buitenlandse politiek, maar dat dat beleid onvermijdelijk leidt tot een aantasting van hun dagelijkse levenWat dat betreft kunnen ze hun borst natmaken. Want de Internet-belasting is slechts onderdeel van een veel groter pakket van nieuwe belastingen die in 2015 gaan worden ingevoerd, waaronder een zeepbelasting, een bloemenbelasting, en een speciale belasting gericht tegen grote (buitenlandse) supermarkten. En de lijst van speciale belastingen was al niet kort met o.a. een belasting op bankoverschrijvingen en -opnames, telefoon, zoute en vette producten - de chipsbelasting -, een record BTW van 27%, enz. Volgens sommige berekeningen kunnen de nieuwe belastingmaatregelen een doorsnee gezin 100- tot 120-duizend forint (350-400 euro) per jaar kosten, oftewel een minimum maandinkomen. Daarmee zou de hele "korting op woonlasten" waarmee de regering tot de verkiezingen zo'n goede sier maakte (opbrengst voor een modaal gezin 80.000 forint oftewel 265 euro per jaar) ruim teniet zijn gedaan.
 |
| Zondag voor het Fidesz partijkantoor |
Op 17 november wil Fidesz de Internet belasting door het parlement loodsen en zal er opnieuw worden gedemonstreerd. Het zou me niet verbazen als er dan meer mensen op komen dagen.
Nog wat feitjes:
- aanvankelijk was het plan om een bedrag per GB te heffen, waardoor de belasting op kon lopen naar tientjes per gedownloade film e.d. Maar omdat er direct massaal protest volgde, is dat inmiddels al afgezwakt naar een belasting met een plafond van 700 forint per contract per maand (en 5000 forint voor bedrijven). Dat zijn geen wereldbedragen (hoewel 700 forint echt geld is als je met een gezin moet rondkomen van nog geen 50.000 forint per maand), maar de tegenstanders zijn mordicus tegen elke belasting op het gebruik van Internet.
- naar verluid is het plan voor de Internet belasting bedacht door premier Viktor Orbán zelf en is het plan bekend gemaakt zonder enig overleg vooraf met wie dan ook, niet met Internet of belastingdeskundigen o.i.d., maar zelfs niet met de regering of de Fidesz fractie in het parlement. Typerend voor de Viktatoriale wijze waarop dit land bestuurd wordt.
Abonneren op:
Posts (Atom)