Genoeg geweest

In Boedapest demonstreerden gisterenavond ruim tienduizend mensen voor democratie, Europa en een transparante regering, tegen de corruptie en de maffiaregering van premier Orbán. Ook in tientallen andere steden in Hongarije waren (kleinere) demonstraties (in Vác waren er 150 mensen, maar dat was al aanzienlijk meer dan de 15 van twee weken terug) en zelfs in steden als Amsterdam, Londen, Brussel, Berlijn, Ottawa e.a.

Er lijkt een kentering in de publieke opinie op gang te komen. Overal hoor je mensen (privé) klagen over van alles en nog wat. Het is genoeg geweest, dat gevoel begint langzaam meer post te vatten. Er is geen twijfel dat de Orbán regering nog een ruime aanhang heeft, met name onder wat ik maar de de post-communistische middenklasse noem, de 30% (?) van de bevolking die profiteert van het nieuwe regiem en terugverlangt naar de goede oude tijd van Horthy en van Kádár, toen echte Hongaren nog echte Hongaren waren en liberalen, joden, buitenlanders, homo's en zigeuners hun plaats nog kenden. Daarnaast is ook extreemrechts nog steeds sterk (en wordt zelfs sterker).
Maar in ieder geval begint in de steden ook de democratische (niet partijpolitieke) oppositie zich nu luidruchtiger en nadrukkelijker te weren en lijken nieuwe groepen jongeren op te staan. Dat is misschien wel het meest opvallend. In de afgelopen vier jaar was het protest toch vooral een zaak van de oudere generatie; diegenen die blij waren met de nieuwe democratie en oriëntatie op Europa, en die dat niet verloren wilden laten gaan. Maar dankzij de internetbelasting is er een vonk overgesprongen naar jongeren, die zich tegelijk buitengewoon boos maken over de steeds grovere schandalen rond corruptie en maffiapraktijken van de overheid. Tot een paar jaar terug was het onder jongeren nog "cool" en trendy om rechts of nog veel rechtser te zijn, maar mijn gevoel zegt me dat het inmiddels buitengewoon on-cool is geworden om achter Fidesz te staan.
En dan moeten de gevolgen van de nieuwste plannen met grote consequenties voor jongeren voor een deel nog duidelijk worden. Zo heeft de regering het aantal studenten op universiteiten sterk teruggebracht en worden niet-exacte studies eigenlijk als nutteloos terzijde geschoven (waarvoor je dus ook geen beurs of goedkope lening meer kunt krijgen). Nu gaat ook het VWO (wat bij ons gymnasium en atheneum is) kunstmatig zo'n beetje gehalveerd worden in omvang (in Vác betekent dat bijvoorbeeld dat de enige goede VWO school in de stad verdwijnt want dat wordt een beroepsopleiding). Volgens Orbán moeten jongeren maar een echt vak leren waarmee ze in de industrie aan de gang kunnen en is de rest liberale onzin. Ik denk niet dat deze directe aantasting van de keuzevrijheid van jongeren (en hun ouders) over wat ze met hun toekomst willen, goed gaat vallen.
En dan krijgen we nog de afschaffing van alle sociale uitkeringen per 2018: wie werkloos is, moet in een zwaar onderbetaald werkverschaffingsproject aan de slag waar je geen tijd meer hebt voor solliciteren, een opleiding volgen of omscholing, of simpelweg emigreren of creperen. En de aantasting van de vrijheid op het Internet is nog allerminst van de baan.


Mooie foto's van het protest op deze site: http://hvg.hu/nagyitas/20141117_a_kozfelhaborodas_napja_nagyitas