zondag 24 februari 2013

Zwarte lijst



“Lelijke Joodse kop,” “Atheïst,” “liberale homo,” “stom Evangelisch meisje,” dat zijn een paar van de kwalificaties op een lijst van eerstejaarsstudenten aan de sociale faculteit van de ELTE Universiteit in Boedapest. Het door extreem rechtse activisten gedomineerde bestuur van de HÖK, de officiële studentenorganisatie op de faculteit, blijkt al vele jaren dit soort lijsten van eerstejaars bij te houden.

Op die lijsten wordt ook in codes van sommigen aangegeven wat hun politieke voorkeur is (A = MSZP; B = LMP, C = Fidesz, D = Jobbik ), of hij of zij van Joodse afkomst is (I voor Igen=Ja, N voor Nem=Nee) en bij meisjes soms hoe seksueel aantrekkelijk ze al dan niet zijn. Leiders van HÖK op de ELTE-Universiteit ontkenden weliswaar niet dat er lijsten waren, maar wel dat zij er dat soort denigrerende en politieke kwalificaties op hadden aangebracht; dat zijn volgens hen vervalsingen. Maar weinigen geloven dat. Het bestuur van de HÖK is inmiddels door de rector geschorst, politici van vele gezindten – ook Fidesz – veroordeelden het aanleggen ervan en er komt mogelijk een politieonderzoek. Hoe serieus die veroordelingen door Fidesz en de rector zijn, wordt door sommigen betwijfeld, want zij gaven diezelfde studentenorganisaties vele jaren lang vrij spel, heel goed wetende wat voor vlees ze in de kuip hadden.

Al sinds het begin van de jaren 2000 zijn de officiële studentenorganisaties op de meeste universiteiten in vergaande mate in handen van (radicaal)rechtse activisten. Aanvankelijk waren die vooral Fidesz gezind, later vormde een deel van hen de extreemrechtse politieke partij Jobbik. De studentenorganisaties hebben weinig actieve aanhang onder de studenten, maar wel aanzienlijke invloed: ze krijgen forse subsidies, gelden als de officiële onderhandelingspartners en hebben bijvoorbeeld ook invloed op de toewijzing van kamers in studentenflats. De HÖK aan de ELTE-Universiteit die deze lijsten aanlegde, wordt al jaren geleid door mensen die vervolgens topposities in Jobbik bekleden.

Juist die rechtse en extreemrechtse oriëntatie van wat oorspronkelijk onafhankelijke studentenvertegenwoordigingen waren, was een paar jaar geleden reden voor de oprichting van HaHa, een landelijk Studentennetwerk dat onvermijdelijk meer links georiënteerd werd. HaHa is de motor van het verzet tegen het hoger onderwijsbeleid van de regering Orbán. Het landelijk verband van de officiële studentenorganisaties, HOÖK, deed wel mee (ze hadden geen keus gezien de enorme impopulariteit van dat beleid onder studenten), maar liep niet voorop. Het is ook geen toeval dat de regering Orbán nu wel onderhandelt met HOÖK, maar dat HaHa niet welkom is aan tafel. Dezelfde HÖK op de ELTE-universiteit heeft bijvoorbeeld de afgelopen weken ook klachten ingediend bij de rector tegen studentenactivisten van HaHa en tegen professoren die hen actief zouden ondersteunen en heeft in één geval geprobeerd met een groep van 50 in het zwart geklede jongeren (slechts deels studenten) een actiebijeenkomst op de faculteit te verstoren.

Ook de Hongaarse recherche mengt zich in de studentenacties. In burger geklede politieagenten begonnen tijdens een sit-in in het universiteitsgebouw mensen te ondervragen over actieleiders en actieplannen. Een HaHa activiste werd zonder enige grond aangehouden, in een auto geduwd en vijf uur lang op een politiebureau verhoord. De motivatie van de recherche: we hadden vernomen dat er plannen waren om een brug in Boedapest te bezetten. Dat willen we hoe dan ook voorkomen dus vandaar.
Verder afgelopen week

 - Zowel de kritische TV zender ATV als de kleine linkse Népszava zijn door de Media Autoriteit gewaarschuwd dat ze moeten ophouden Jobbik, dat klachten had ingediend, oneerlijk te behandelen. Ze mogen Jobbik (bekend om zijn anti-zigeuner beleid, anti-semitische uitspraken en nationalistische Groot-Hongarije retoriek) bijvoorbeeld geen “extreemrechtse” partij meer noemen. En als een geïnterviewde iets negatiefs zegt over Jobbik, dient die partij direct het recht te krijgen op weerwoord (een wel zeer merkwaardige interpretatie van het hoor-wederhoor principe). Bij herhaling volgt boete, aldus de Media Autoriteit die zoals bekend toeziet of de media wel “objectief en onbevooroordeeld” zijn. Diezelfde raad heeft, ondanks vele tientallen goedgedocumenteerde klachten over leugens, verdraaiingen en verfraaiingen door persbureau MTI, nog nooit ook maar één klacht tegen deze zwaar gecensureerde regeringsspreekbuis gegrond verklaard.

- Sinds 2009 is in Hongarije 97% van alles wat is gebouwd en gerenoveerd in de openbare ruimte gefinancierd door de EU: wegen en spoorwegen, zwembaden en opgeknapte natuurparken, dorpspleinen, scholen, ziekenhuizen. Brussel is er in Hongarije geen procentje populairder van geworden, integendeel, dankzij de anti-Brussel retoriek van Orbán c.s. is de EU minder populair geworden. We willen tenslotte geen kolonie zijn. Maar het is al eerder geconstateerd, Orbán is een meester in het spreken met dubbele tong. Dus startte donderdag een door Brussel geïnitieerde maar door de regering gesteunde campagne die … de voordelen van Europa onder de aandacht moet brengen.

zaterdag 16 februari 2013

Godgeklaagd



Een openbare school (lagere en middelbaar onderwijs) in Balatonfüred, waarvan het beheer vorig jaar door de gemeente is overgedragen aan de Gereformeerde Kerk, heeft twee leraren ontslag aangezegd omdat….ze niet met voldoende overtuiging meezongen tijdens het ochtendgebed. “Mijn kind kwam op een dag huilend thuis omdat haar klassenleraar ontslagen wordt,” aldus een ouder tegenover TV-zender ATV. Boze ouders zijn een petitie gestart omdat hen was beloofd dat beheer door de kerk geen consequenties zou hebben voor anders- of niet-gelovige kinderen op de school, die nog steeds uit algemene middelen wordt gefinancierd.

De nieuwe schoolleiding bevestigt tegenover ATV dat de twee leraren eruit gezet worden omdat ze onvoldoende hun best deden om de kinderen op te voeden tot toegewijde leden van de kerk en het land, zoals de Gereformeerde Kerk dat voorschrijft.  Maar meer willen de directeur en de plaatselijke dominee, die ook bij het besluit betrokken was, niet zeggen omdat de klachten van anonieme ouders komen. Maar ja, die ouders hebben kinderen op school en durven om begrijpelijke redenen niet met naam en toenaam naar buiten te treden.

Ook boze studenten zetten hun acties nog altijd voort.
Natuurlijk, dit komt niet elke dag op elke school voor, er zijn ook plaatselijke kerkbesturen die anders met de door hen overgenomen scholen omgaan en het is dus niet maatgevend. Maar het is ook geen geïsoleerd incident en het feit dat dit soort dingen je als ouder en leraar in Hongarije kunnen overkomen, in Europa in de 21e eeuw, is…..godgeklaagd?


Verder de afgelopen week:

- Zoals eerder gemeld zijn er ook zo’n 1100 scholen in het hele land opnieuw genationaliseerd en onder beheer geplaatst van een nieuw centraal bureau van het ministerie van onderwijs, kortweg KLIK genaamd. Dat KLIK heeft diverse regionale kantoren opgezet die natuurlijk moesten worden ingericht. Stel je de verbijstering voor van leraren en schooldirecteuren die meemaakten hoe op een ochtend KLIK-medewerkers hun school binnen kwamen en de spullen die ze nodig hadden gewoon meenamen: beeldschermen,  computers, bureaus, kasten, gemakkelijke stoelen voor gasten. Die hebben wij meer nodig dan jullie, kregen ze volgens weekblad HVG te horen. Heet dat in de meeste landen niet gewoon diefstal? Maar ja, wat doe als schoolhoofd dat volledig van datzelfde KLIK afhankelijk is?
- Eén op de vijf Hongaren overweegt naar het buitenland te gaan op zoek naar werk, een beter inkomen, beter onderwijs enz. Onder jongeren onder de 30 jaar is dat cijfer zelfs 48%! Maar ja, onder jongeren is de werkloosheid inmiddels ook toegenomen tot 27,4%.

- De Hongaarse economie is het afgelopen kwartaal gekrompen met maar liefst 2,7%, waarmee het gemiddelde uitkomt op 1,7% over heel 2012. Daarmee doet Hongarije het aanzienlijk slechter dan de andere landen in de regio. Maar Premier Orbán blijft doodleuk herhalen dat het regeringsbeleid een groot succes is onder het motto dat als je een leugen vaak genoeg herhaalt, een deel van het publiek het gewoon gelooft. De krimp is slechts het gevolg van de tegenvallende resultaten van de Europese economie als geheel, maar in de tweede helft van dit jaar komt de grote wederopleving, aldus Orbán. Precies wat hij ook zei in 2010, 2011 en 2012.

- Regeringspartij Fidesz is bezig haar eigen grondwet opnieuw op een aantal punten aan te passen met het doel de bevoegdheden van het Grondwettelijke Hof verder in te perken. De kleine meerderheid van niet door Fidesz benoemde rechters in dat Hof keurden onlangs een aantal controversiële wetten af (waaronder een aparte kiezersregistratie) omdat ze niet in overeenstemming waren met de grondwet en de grondwettelijke praktijk. Maar vanaf nu mag dat Hof zijn oordelen niet meer baseren op de jurisprudentie van vóór 1 januari 2012 (toen de nieuwe grondwet werd ingevoerd) en mag ze amendementen op die grondwet niet meer inhoudelijk beoordelen maar alleen nog op juridisch-technische gronden. Daarmee worden twee decennia van gerechtelijke uitspraken simpelweg geschrapt en kan de regering Orbán allerlei controversiële maatregelen die ze wil nemen in haar grondwet verankeren.

- Fidesz heeft ook een nieuwe Civiele Code aangenomen die op 1 januari 2014 ingaat. Daarbij zijn op het allerallerlaatste moment weer een aantal wijzigingen doorgevoerd waarover niet meer gedebatteerd kon worden, alleen nog maar gestemd. Er is ondermeer vastgelegd dat ook bedrijven die grote openbare aanbestedingen winnen, niet alle feiten en cijfers over zo’n project en hun bod openbaar hoeven te maken maar een beroep kunnen doen op het bedrijfsgeheim. Politici en andere autoriteiten krijgen in deze code het “onvervreemdbare recht op persoonlijke waardigheid,” een formulering die de mogelijkheid biedt om scherpe publieke kritiek of god-beter-het sarcasme en satire aan te pakken. Tenslotte is opnieuw vastgelegd dat een huwelijk alleen mogelijk is tussen man en vrouw.

- Veel debat over de hoeveelheid subsidie die Hongarije tussen 2014 en 2020 kan krijgen van Brussel. Volgens premier Orbán heeft hij een geweldig resultaat uit de onderhandelingen gesleept en krijgt Hongarije meer dan ooit, namelijk 712.000 forint per hoofd van de bevolking, tegenover 660.000 forint per hoofd van de bevolking voorheen. Hij vergeet echter te vermelden dat het absolute steunbedrag fors naar beneden is gegaan van €25,7 miljard naar €20,4 miljard, een korting van ruim 20% (terwijl het totale steunbedrag van de hele EU met 3% is gekort en Polen bijvoorbeeld zelfs in absolute termen meer heeft gekregen). Orbán komt aan zijn “gunstige” cijfers omdat hij de verzwakte koers van de forint en het feit dat de bevolking aanzienlijk is afgenomen, niet meerekent. Er zijn zoals bekend leugens, grove leugens en statistieken.

woensdag 6 februari 2013

Chaos in het onderwijs



De verwarring, vertwijfeling en boosheid in het hoger- en middelbaar onderwijs in Hongarije lijken met de dag toe te nemen. De chaos die is ontstaan door de renationalisering van ruim 1100 scholen per 1 januari jl. duurt voort. Leraren van die scholen die afgelopen maandag hun loonstrookje ontvingen, bleken weer minder over te houden (en ze kregen al zo weinig). En er is sprake van massale ontslaggolven van professoren bij grote universiteiten.

Geef ons onze toekomst terug!
Ouderavond op het gymnasium van mijn zoon, een van de top drie scholen in het land en verbonden aan een grote universiteit in de hoofdstad. Maar niets is meer zeker, zegt de klassenleraar: niet meer de banen van het onderwijzend personeel (waarvan een groot deel inmiddels al een paar uur per week onbetaald werkt om de zaak draaiende te houden), niet meer de banen van conciërges en schoonmaaksters, zelfs niet meer het voortbestaan van de school, “al zal die er over anderhalf jaar als jullie kinderen eindexamen doen nog wel zijn,” voegt hij daar – schertsend? – aan toe.

Kleine correctie: het staat nu al vast dat de school haar twee conciërges en alle schoonmaaksters moet ontslaan. Wie er dan aan de ingang zit? Niemand. Wie de school dan schoonmaakt? Niemand. Nou ja, dat kunnen de leerlingen misschien doen? De universiteit, een van de top drie universiteiten van het land, krijgt van de regering Orbán zware bezuinigingen opgelegd en schuift die ten dele door. De meeste ouders schudden hun hoofd en reageren gelaten; niemand snapt meer hoe het precies zit, niemand weet meer wat er precies gaat gebeuren, maar dat het bergafwaarts gaat, staat wel vast. Volgende gespreksonderwerp: wat te doen om je zoon of dochter op een universiteit of hogeschool in het buitenland te krijgen?

De stemming is typerend. Terwijl de regering nu opeens is begonnen met het opzetten van een Ronde Tafel van Nationale Eenheid waar Alle Betrokkenen in het Onderwijs Meepraten over de Toekomst, wordt in praktijk de botte bijl allang volop gehanteerd. Met name de grote en gerenommeerde universiteiten worden van de ene op de andere dag opgezadeld met enorme kortingen op hun overheidssteun en bovendien heeft de regering Orbán nu bedacht dat iedereen bij de overheid of semi-overheid  die een pensioen heeft, daarnaast niet ook mag werken. Het gevolg: universiteiten en scholen zullen op grote schaal professoren, leraren en ander personeel moeten ontslaan. Op sommige universiteiten  bestaat 20-30% van de staf uit mensen die eigenlijk allang met pensioen zijn en sommige vakken zullen simpelweg van het lesrooster geschrapt moeten worden omdat daar geen betaalbare en/of capabele professoren meer voor te krijgen zijn.

En dan de salarissen. Al vele jaren klagen leraren en professoren steen en been over hun schandalig lage vergoedingen, tussen de 90.000 en 150.000 forint per maand (350-550 euro). Twee jaar geleden zadelde de regering Orbán het onderwijzend personeel al op met een aanzienlijk verhoging van hun werkuren zonder extra vergoeding. De belofte dat die loonsverhoging nog zou komen, is nog steeds niet waargemaakt. En begin deze week ontvingen de onderwijzers van de gerenationaliseerde scholen hun eerste loonstrookje van de staat. Wat blijkt? Ze ontvangen gemiddeld 10-20 duizend forint per maand minder dan voorheen. “Ik werk nu al tien jaar in het onderwijs en houdt 87.000 forint (300 euro) per maand over, een grap..,” aldus een briefschrijver aan internetkrant Index. Een ander schrijft dat hij zelf 20.000 minder krijgt en zijn vrouw, ook lerares, 12.000 minder. Overuren worden niet meer betaald, een OV abonnement niet meer vergoed, bonussen die het salaris nog enigszins op peil brachten ingetrokken.

 Verder de afgelopen week:

- Ook de socialistische partij heeft zich nu, mede onder druk van Samen 2014, uitgesproken voor het openen van alle archieven van de communistische geheime diensten. Dat betekent dat de enige tegenstander van een dergelijke maatregel nu nog is….Fidesz. Waarom zou dat toch zijn?

-  De regering Orbán heeft aan de Raad van Europa een aantal wijzigingen toegezegd in de wetgeving over de media en de rechtbanken, waardoor een aantal kritiekpunten op die wetten wordt opgeheven. Volgens de regering is dat een bewijs dat er echt nooit wat mis was met die wetgeving en alle kritiek niet meer was dan een hetzecampagne (merkwaardige logica: als je iets wijzigt, was het daarvoor toch fout?). Diverse organisatie op het vlak van mensenrechten wijzen er op dat, hoewel elke concessie meegenomen is, de kernpunten van de kritiek echter nog altijd overeind staan. De verklaring van Thorbjørn Jagland van de Raad van Europa dat er “grote vooruitgang” is geboekt en dat het met Hongarije de goede kant op gaat, getuigt dan ook niet van een diepgaande kennis.

- Volgens de statistieken werken er inmiddels een half miljoen Hongaren in het buitenland: 300.000 in Groot Brittannië (merendeels Londen), 100.000 in Duitsland, 50.000 in Oostenrijk en 50.000 in andere EU-landen. De enige positieve kant: die emigranten hebben volgens de Wereldbank afgelopen jaar een recordbedrag naar huis gestuurd opdat de familie het hoofd boven water houdt, namelijk $2,5 miljard. Dat is evenveel als de hele Hongaarse nationale productie van een week.