Vriendenclub

In je studententijd maak je vrienden voor het leven en dat geldt ook voor premier Viktor Orbán. Met János Áder, de nieuwe president die begin mei benoemd gaat worden, is er weer een centrale machtspositie toebedeeld aan een lid van de oude vriendenclub van de juridische faculteit van de stad Székesfehérvár die eind jaren tachtig Fidesz oprichtte.

 

Áder was de laatste jaren een beetje op de achtergrond geraakt, naar verluid na een ruzie met Orbán waarop hij werd weggepromoveerd naar het Europees Parlement. Maar hij gold daarvoor altijd als een van de sleutelfiguren in Fidesz en hij was duidelijk weer op de weg terug want hij was ondermeer de auteur van twee belangrijke nieuwe wetten die de Fidesz macht voor langere tijd bestendigen: de nieuwe wet op de rechtbanken en de nieuwe kieswet. Opnieuw een “partijsoldaat” zoals de Hongaren dat noemen als president en geen figuur die boven de partijen staat en kan verbinden.

Een ander lid van de oude vriendenclub die deze week in het nieuws was, is Lajos Simicska. Volgens de linkse krant Népszabadság en onafhankelijke nieuwswebsite Origó is nu definitief vast komen te staan dat Simicska de echte eigenaar is van het grote bouwbedrijf (Kőzgép) dat de afgelopen anderhalf jaar voor maar liefst 300 miljard forint (ruim 1 miljard euro) aan overheidsopdrachten kreeg toebedeeld. Omdat het bedrijf de beste was natuurlijk, dat spreekt.

Simicska geldt als het financieel genie van de vriendenclub. Zo bedacht hij in de jaren negentig allerlei schimmige constructies met onroerend goed en reeksen BVs (waaronder Happy End BV) waar de partij veel geld mee verdiende. Onder de vorige regering Orbán (1998-2002) was hij een tijdje hoofd van de Hongaarse belastingdienst, heeeel handig, en daarna werd hij de grote man achter een zakenimperium van private mediabedrijven dat de afgelopen tien jaar is opgebouwd, waardoor ‘Fidesz’ a la Berlusconi een grote speler is geworden in de Hongaarse mediamarkt. Op topfuncties in het huidige ministerie van Economische Zaken zitten tegenwoordig allemaal mensen die voorheen ook topmanagers waren in bedrijven van Simicska. Toeval, uiteraard.

Een derde lid van de vriendenclub, parlementsvoorzitter László Kövér, die bekend staat om de botte wijze waarop hij bij tijd en wijle zijn radicaal rechtse en nationalistische denkbeelden naar voren brengt, haalde de afgelopen dagen de krant met zijn voorstel om het beeld van Imre Nagy – leider van de opstand van 1956 – weg te halen van zijn huidige plek vlakbij het parlement. Dat voorstel zat er aan te komen nu het plein voor het parlement geheel wordt hersteld in de toestand zoals het was in de tijd van het grote voorbeeld, de autoritaire vooroorlogse regent Miklos Horthy. Daarin past uiteraard niet het beeld van een hervormingscommunist, zelfs al stierf hij voor de goede zaak.

Twee andere leden van de vriendenclub hebben de laatste maanden ook regelmatig het nieuws gehaald: Europarlementariër József Szájer die geldt als de auteur van de Fidesz grondwet, en zijn vrouw Tünde Handó (ook een huisvriendin van Orbán’s vrouw) die nu de omstreden administratieve baas is van de rechtbanken. Het is allemaal “miénk” zoals ze in het Hongaars zeggen oftewel “van ons” (en raad eens wat dat in het Italiaans is?).

 Verder deze week:

- Op Debrecen TV verklaarde premier Orbán dat hij de subsidies die Hongarije van de EU krijgt niet als een gift of als steun beschouwt, maar als de terugbetaling van Hongaars geld waar Hongarije gewoon recht op heeft. Blijkbaar nog nooit gehoord van het verschil tussen afdrachten en subsidies of netto verdieners en netto betalers.

- Minister van Economische Zaken György Matolcsy heeft diverse wijzigingen aangebracht in de wet op de positie van de Hongaarse Nationale Bank, een van de grote strijdpunten met de EU en het IMF. Maar afgezien van een aantal cosmetische veranderingen, zijn de bezwaren van Brussel lang niet allemaal gehonoreerd. Bovendien blijft de regering weigeren op andere punten (rechtbanken enz.) wetgeving te wijzigen. Zodat de patstelling voortduurt en inmiddels de grote meerderheid van de economische en financiële analisten ervan uitgaat dat er voor het eind van het jaar geen overeenkomst komt, met alle risico’s van dien.

- De Demokratische Koalitie (DK), de groep rond oud premier Gyurcsány die zich ruim een half jaar geleden afsplitste van de socialistische partij, krijgt geen eigen fractie in het parlement (en dus ook geen financiering en minder spreektijd). Toen de groep zich afsplitste waren de regels nog zo ze na een half jaar wachten een eigen fractie mochten vormen. Maar nu heeft Fidesz, dat een bloedhekel heeft aan Gyurcsány, gewoon met haar 2/3 meerderheid tussendoor die regels zo gewijzigd dat dat niet meer mag. Democraten?

- Uit een onderzoek van de Duitse Kamer van Koophandel in Hongarije blijkt dat 2/3 van de buitenlandse bedrijven in het land zeer ontevreden is met de economische koers van de regering Orbán en het aantal bedrijven dat eigenlijk weg zou willen, begint ook sterk te groeien. Op de lijst van favoriete investeringslanden is Hongarije in slechts een jaar tijd gedaald van de vierde naar de tiende plaats.