She’s got the power

De eerste politiek gevoelige rechtszaken zijn verplaatst naar andere rechtbanken en rechters worden vervroegd met pensioen gestuurd en vervangen hoewel het debat daarover met Brussel nog steeds gaande is. De nieuwe Fidesz-regent bij de Hongaarse rechtbanken laat er geen gras over groeien.

De onafhankelijkheid van de rechtbanken is een van de belangrijkste strijdpunten tussen Brussel en de regering Orbán. De president van het nieuwe Nationaal Gerechtelijk Bureau Tünde Handó (familievriend van premier Orbán en lid van de inner circle van Fidesz) heeft een in Europa ongekende macht, zo concludeert ook de Venetië Commissie in een rapport dat deze maand verschijnt. Ze kan rechters aanstellen, bevorderen (of niet) en ontslaan, ze beslist over alle financiën van alle rechtbanken en kan strafzaken naar believen verplaatsen en aan andere rechtbanken toewijzen. Tegen haar besluiten is geen beroep mogelijk en ze is voor minimaal negen jaar aangesteld. She’s got the power.

Mevrouw Handő, aangesteld op 1 januari, heeft nu de eerste negen rechtszaken verplaatst van het drukke gerechtshof in Boedapest naar minder drukke rechtbanken in de provincie, uiteraard geheel om redenen van efficiëntie. Daaronder zijn drie gevoelige corruptiezaken. De eerste is een proces tegen een voormalige (socialistische) viceburgemeester van Boedapest en 14 medewerkers op een aanklacht van het verduisteren van 60 miljoen euro aan overheidsgeld, strafeis 20 jaar cel. De zaak is verplaatst naar de rechtbank van het stadje Kecskemét, toevallig de stad waar de president van de plaatselijke rechtbank een van de weinige toprechters is die de afgelopen maanden niet heeft geprotesteerd tegen de aantasting van de onafhankelijkheid van de rechtbanken. De tweede is de zaak tegen Tamás Varga, een economische adviseur van Fidesz die tot een celstraf is veroordeeld voor verduistering van 120 miljoen euro aan overheidsgeld. Zijn beroep is in behandeling, maar is nu verplaatst naar Debrecen, de stad die als een bastion van Fidesz aanhangers geldt. Tenslotte is er nog een grote fraudezaak verplaatst waarbij (Hongaarse) investeerders in onroerend goed rond het Balaton meer betrokken zijn.

Mevrouw Handó heeft ook 129 nieuwe rechters uitgekozen die op 1 april worden aangesteld ter vervanging van een eerste groep oudere rechters die met pensioen worden gestuurd. Dat is merkwaardig aangezien over die pensionering een discussie met Brussel loopt. De Europese autoriteiten maken bezwaar tegen de gedwongen vervroegde pensionering dit jaar van in totaal 236 (merendeels hogere) rechters. In een tijd dat alle pensioenleeftijden omhoog gaan, is die van hen verlaagd van 70 naar 62. De regering Orbán zegt dat er daarmee gelijkheid wordt gecreëerd (in andere beroepen is 62 ook de pensioenleeftijd) maar de echte reden is een publiek geheim: de meeste oudere rechters worden gezien als “communisten” die de Fidesz macht niet welgezind zijn en kunnen zo in één klap vervangen worden door jonge rechters die hun supersnelle promotie te danken hebben aan de regerende partij. Fidesz woordvoerders hebben al herhaalde malen gezegd dat ze op dit punt absoluut niet van plan zijn concessies aan Brussel te doen en mevrouw Handó creëert nu voldongen feiten die nauwelijks zijn terug te draaien.

Verder deze week:

- De politie heeft een inval gedaan bij de eigenaar van een website waarop de Fidesz-regent voor media, Annamaria Szalai, belachelijk wordt gemaakt. De site werd anderhalf jaar geleden opgericht uit protest tegen de nieuwe mediawet. De president van de almachtige media autoriteit wordt op de site ondermeer in pornografische houdingen afgebeeld (ze was begin jaren negentig betrokken bij de uitgave van een paar softporno blaadjes). De betrokkeneigenaar wordt “misbruik van persoonlijke gegevens” ten laste gelegd.

- de regering heeft opnieuw een contract van 800 miljoen forint (2,7 miljoen euro) toegekend voor regerings-PR aan een bevriende PR firma. De regering Orbán heeft volgens oppositie politici inmiddels al voor 5 miljard forint (17 miljoen euro) aan PR contracten uitgegeven.

- Het waterbedrijf van Noord Hongarije, eigendom van het ministerie van binnenlandse zaken (!), heeft in het dorpje Halmaj ook een werkverschaffingsproject lopen waarbij werklozen voor een schamele 47.000 forint (150 euro) per maand een paar maanden een klus doen. In dit geval zijn de werkkrachten wel heel goedkoop want ze hebben al sinds begin februari geen cent gehad en omdat ze “werken” krijgen ze ook hun uitkering niet.

- Een meerderheid in Ecofin, de raad van ministers van financiën van de EU, vindt dat vanaf 2013 wel degelijk subsidiestromen richting Hongarije bevroren dienen te worden als de regering Orbán niet op zijn laatst in september serieuze en geloofwaardige begrotingsplannen voorlegt die uitzicht bieden op een sluitende begroting op lange termijn. Voorwaarde voor zo’n geloofwaardige begroting is echter een overeenkomst over een IMF/EU lening van 15-20 miljard euro. En vooralsnog is het volgens de meeste analisten de strategie van de regering Orbán om zo’n lening wel met de mond te belijden maar in praktijk te vermijden.