Zwarte lijst

“Lelijke Joodse kop,” “Atheïst,” “liberale homo,” “stom Evangelisch meisje,” dat zijn een paar van de kwalificaties op een lijst van eerstejaarsstudenten aan de sociale faculteit van de ELTE Universiteit in Boedapest. Het door extreem rechtse activisten gedomineerde bestuur van de HÖK, de officiële studentenorganisatie op de faculteit, blijkt al vele jaren dit soort lijsten van eerstejaars bij te houden.

Op die lijsten wordt ook in codes van sommigen aangegeven wat hun politieke voorkeur is (A = MSZP; B = LMP, C = Fidesz, D = Jobbik ), of hij of zij van Joodse afkomst is (I voor Igen=Ja, N voor Nem=Nee) en bij meisjes soms hoe seksueel aantrekkelijk ze al dan niet zijn. Leiders van HÖK op de ELTE-Universiteit ontkenden weliswaar niet dat er lijsten waren, maar wel dat zij er dat soort denigrerende en politieke kwalificaties op hadden aangebracht; dat zijn volgens hen vervalsingen. Maar weinigen geloven dat. Het bestuur van de HÖK is inmiddels door de rector geschorst, politici van vele gezindten – ook Fidesz – veroordeelden het aanleggen ervan en er komt mogelijk een politieonderzoek. Hoe serieus die veroordelingen door Fidesz en de rector zijn, wordt door sommigen betwijfeld, want zij gaven diezelfde studentenorganisaties vele jaren lang vrij spel, heel goed wetende wat voor vlees ze in de kuip hadden.

Al sinds het begin van de jaren 2000 zijn de officiële studentenorganisaties op de meeste universiteiten in vergaande mate in handen van (radicaal)rechtse activisten. Aanvankelijk waren die vooral Fidesz gezind, later vormde een deel van hen de extreemrechtse politieke partij Jobbik. De studentenorganisaties hebben weinig actieve aanhang onder de studenten, maar wel aanzienlijke invloed: ze krijgen forse subsidies, gelden als de officiële onderhandelingspartners en hebben bijvoorbeeld ook invloed op de toewijzing van kamers in studentenflats. De HÖK aan de ELTE-Universiteit die deze lijsten aanlegde, wordt al jaren geleid door mensen die vervolgens topposities in Jobbik bekleden.

Juist die rechtse en extreemrechtse oriëntatie van wat oorspronkelijk onafhankelijke studentenvertegenwoordigingen waren, was een paar jaar geleden reden voor de oprichting van HaHa, een landelijk Studentennetwerk dat onvermijdelijk meer links georiënteerd werd. HaHa is de motor van het verzet tegen het hoger onderwijsbeleid van de regering Orbán. Het landelijk verband van de officiële studentenorganisaties, HOÖK, deed wel mee (ze hadden geen keus gezien de enorme impopulariteit van dat beleid onder studenten), maar liep niet voorop. Het is ook geen toeval dat de regering Orbán nu wel onderhandelt met HOÖK, maar dat HaHa niet welkom is aan tafel. Dezelfde HÖK op de ELTE-universiteit heeft bijvoorbeeld de afgelopen weken ook klachten ingediend bij de rector tegen studentenactivisten van HaHa en tegen professoren die hen actief zouden ondersteunen en heeft in één geval geprobeerd met een groep van 50 in het zwart geklede jongeren (slechts deels studenten) een actiebijeenkomst op de faculteit te verstoren.

Ook de Hongaarse recherche mengt zich in de studentenacties. In burger geklede politieagenten begonnen tijdens een sit-in in het universiteitsgebouw mensen te ondervragen over actieleiders en actieplannen. Een HaHa activiste werd zonder enige grond aangehouden, in een auto geduwd en vijf uur lang op een politiebureau verhoord. De motivatie van de recherche: we hadden vernomen dat er plannen waren om een brug in Boedapest te bezetten. Dat willen we hoe dan ook voorkomen dus vandaar.

Verder afgelopen week

 - Zowel de kritische TV zender ATV als de kleine linkse Népszava zijn door de Media Autoriteit gewaarschuwd dat ze moeten ophouden Jobbik, dat klachten had ingediend, oneerlijk te behandelen. Ze mogen Jobbik (bekend om zijn anti-zigeuner beleid, anti-semitische uitspraken en nationalistische Groot-Hongarije retoriek) bijvoorbeeld geen “extreemrechtse” partij meer noemen. En als een geïnterviewde iets negatiefs zegt over Jobbik, dient die partij direct het recht te krijgen op weerwoord (een wel zeer merkwaardige interpretatie van het hoor-wederhoor principe). Bij herhaling volgt boete, aldus de Media Autoriteit die zoals bekend toeziet of de media wel “objectief en onbevooroordeeld” zijn. Diezelfde raad heeft, ondanks vele tientallen goedgedocumenteerde klachten over leugens, verdraaiingen en verfraaiingen door persbureau MTI, nog nooit ook maar één klacht tegen deze zwaar gecensureerde regeringsspreekbuis gegrond verklaard.

- Sinds 2009 is in Hongarije 97% van alles wat is gebouwd en gerenoveerd in de openbare ruimte gefinancierd door de EU: wegen en spoorwegen, zwembaden en opgeknapte natuurparken, dorpspleinen, scholen, ziekenhuizen. Brussel is er in Hongarije geen procentje populairder van geworden, integendeel, dankzij de anti-Brussel retoriek van Orbán c.s. is de EU minder populair geworden. We willen tenslotte geen kolonie zijn. Maar het is al eerder geconstateerd, Orbán is een meester in het spreken met dubbele tong. Dus startte donderdag een door Brussel geïnitieerde maar door de regering gesteunde campagne die … de voordelen van Europa onder de aandacht moet brengen.