vrijdag 25 november 2011

De wal keert het schip



Investeringsbeoordelaar Moody’s heeft vanochtend de Hongaarse kredietwaardigheid verlaagd tot junkstatus, waarmee Hongarije terecht dreigt te komen in het rijtje Griekenland, Italië...wie volgt? Moody’s geeft nu een negatief investeringsadvies, ondanks het feit dat de regering Orbán – in een poging die junkstatus te vermijden – vorige week aankondigde dat ze nu toch weer met het IMF en de EU wil gaan praten over een mogelijke garantiestelling. Dat werd door sommigen uitgelegd als een koerswijziging, maar Moody’s beschouwt het vooralsnog als een niet serieus te nemen show omdat de regering erbij zegt geen voorwaarden van de IMF te zullen accepteren. Leningen of financiële garanties zonder condities bestaan niet, zeker niet na het Griekse fiasco.

De verlaging tot junkstatus werd door regering Orbán direct betiteld als deel van een georkestreerde financiële aanval op Hongarije. De retoriek van de “economische vrijheidsoorlog” die de regering Orbán anderhalf jaar geleden inzette, wordt daarmee onverkort voortgezet.
Maar volgens veel financiële analisten zal de regering Orbán op korte termijn echt een totaal andere economische koers moeten gaat varen en onverkort met de IMF moeten gaan samenwerken (voorwaarden en controle door de internationale gemeenschap accepteren). Zo niet, dan zijn verdere problemen met de forint en Hongaarse leningen zeer waarschijnlijk. De afwaardering door Moody’s is dan ook op zijn minst een (zoveelste) zeer ernstige waarschuwing.
Sommige analisten verwachten ook dat een dergelijk ommekeer in beleid, zij het met veel misbaar en gegrom, er uiteindelijk toch zal komen. Anderen zijn minder optimistisch en waarschuwen voor nog grotere problemen: een verdere val van de forint (vanochtend van de 3010 naar de 317 voor de Euro), stijging van rentetarieven, een nog groter gat in de begroting, recessie in de economie.

Incapabel, arrogant en onberekenbaar

Feit is dat de economische en financiële politiek van de afgelopen anderhalf jaar door het gros van de experts en waarnemers wordt gezien als incapabel, arrogant en onberekenbaar.
1. De regering Orbán heeft de international investeerders (banken, multinationals, IMF, EU) die essentieel zijn voor de Hongaarse economie permanent gepasseerd en geschoffeerd en dat wekt geen vertrouwen. Denk aan de speciale belastingen, de maatregelen met terugwerkende kracht, maatregelen die vooral tegen buitenlandse bedrijven gericht zijn, het eruit gooien van de IMF en opzij schuiven van EU adviezen enz. enz.
2. De echte problemen (schuldenprobleem, pensioenvraagstuk, de zware belasting op arbeid, gezondheidszorg, onderwijs, de armoede en de positie van zigeuners) worden niet serieus aangepakt (maar in veel gevallen zelfs verergerd) en ook dat wekt geen vertrouwen. Serieus betekent: samen met deskundigen en betrokken zoals werkgevers, werknemers, maatschappelijke organisaties ingrijpende hervormingsplannen bespreken en die ook uitvoeren. Wat we vooral hebben gekregen zijn politieke stokpaardjes (de vlaktaks die alleen goed was voor de rijken maar een enorm gat in de begroting sloeg), absurde plannen (de massale werkverschaffing), contraproductieve lapmiddelen (nationalisering van de private pensioenspaargelden, de sluipende invoering van allerlei nieuwe belastingen).
3. De autoritaire handelswijze die de regering Orbán aan de dag legt helpt al evenmin in het wekken van vertrouwen: ze doen precies wat ze willen, houden met niemand rekening, voeren geen serieus overleg, houden zich niet aan beloftes, lappen wetten en regels aan hun laars en komen afspraken niet na. Het is dezelfde houding die je ook ziet bij de ernstige inperking van de democratie: de omstreden mediawet, het opheffen van onafhankelijke politieke en maatschappelijke controle (de “checks en balances” van de democratie), het veilig stellen van de macht van de heersende partij.

Opening

Maar uiteindelijk keert de wal het schip. Volgens András Schiffer van de LMP (zusterpartij van Groen-Links) is het een kwestie van tijd tot het bouwwerk van Orbán instort en Fidesz uiteen valt. Dat kan snel zijn of nog jaren duren, aldus Schiffer, maar eens komt het moment dat Orbán en de zijnen door Fidesz aan de kant worden geschoven. En dan komt er ook een opening voor (delen van) de oppositie om samen met de verstandige delen van Fidesz die zich niet langer meer door Orbán op sleeptouw willen laten nemen de economische rotzooi op te ruimen en de democratie te herstellen. Het is een optimistische visie. Nou ja, optimistisch? De sores waar we ondertussen nog doorheen moeten?

Geen opmerkingen:

Een reactie posten