Partijgeld

Premier Viktor Orbán heeft geopperd dat met ingang van komend jaar misschien maar alle overheidssubsidies aan parlementaire partijen geheel moeten worden gestopt. Een bezuinigingsmaatregel in tijden van crisis, heet het. Maar een dergelijke stap zou de capaciteit van de oppositie om campagne te voeren serieus kunnen ondermijnen.

De bedragen die de partijen nu krijgen zijn al bescheiden (Fidesz ruim 5 miljoen euro, de socialisten en de neonazi’s ieder grofweg 2 miljoen, de groene LMP minder dan 1 miljoen per jaar). Daarnaast krijgen alle partijen nog eens officieel steun van burgers en bedrijven, maar die bedragen zijn maximaal de helft van de subsidie. Volgens Transparency International zijn juist die geringe overheidssubsidies de voornaamste oorzaak van corruptie op partijniveau. Iedereen weet dat je van dat geld weinig tot niets kunt doen, maar toch voeren partijen campagnes die volgens schattingen van TI aanzienlijk meer geld kosten. Conclusie: partijen financieren zichzelf uit illegale bronnen.

Vrijheidsplein werd Horthyplein in Gyömrő

Door de officiële staatssubsidie op te heffen, zouden partijen echter gedwongen worden zich vrijwel geheel uit dergelijke bronnen te financieren. Wie dat niet wil (zoals de groene LMP) is simpelweg blut. Iedere Hongaar weet ook dat de partij die aan de macht is de meeste mogelijkheden heeft om geld af te romen (percentages van overheidsopdrachten en EU-subsidies die naar de partijkas vloeien, schimmige constructies met overheidsbedrijven, door derden gefinancierde reclamecampagnes enz. enz.). En aangezien Fidesz zichzelf een vrijwel ongelimiteerde macht heeft toebedeeld, zijn ook haar mogelijkheden om te cashen vrijwel ongelimiteerd.

Het is kortom de inmiddels bekende manier van werken van deze regering: de voorgestelde regeling is geheel legaal, de praktische uitwerking is verre van democratisch. Wedden dat naarmate 2014 nadert, er op instigatie van het door Fidesz gedomineerde openbaar ministerie ook meer onderzoeken gaan plaatsvinden naar illegale financieringsmethoden door de socialisten en Jobbik?

Verder deze week:

- Minister van Justitie Tibor Navracsics heeft de voorzitter van de Hoge Raad, de Kuria, laten weten dat hij ontevreden is met de veroordelingen in de Cozma moordzaak. Die zijn volgens hem te licht en hij eist in zijn brief dat de rechterlijke macht beter luistert naar de roep van de samenleving om hardere straffen. Eerder lieten een parlementariër van Jobbik en vervolgens ook premier Orbán zich in soortgelijke zin uit. De Roemeense handbalspeler Marian Cozma werd driejaar geleden bij een ruzie met drie zigeuners in een nachtclub in Hongarije doodgestoken. De zaak werd door Jobbik aangegrepen voor een felle anti-zigeuner campagne. De drie daders werden aanvankelijk veroordeeld tot twee maal levenslang en eenmaal 20 jaar. Maar in hoger beroep werd dat afgezwakt  tot tweemaal 18 jaar en eenmaal acht. De rechtbank oordeelde dat de aanvankelijke straffen teveel rustten op anti-Roma sentimenten en niet op wat er werkelijk was gebeurd. Mensenrechtenorganisaties veroordelen de brief van de minister aan de Kuria als aantasting van de onafhankelijkheid van de rechtspraak. “Het wordt rechters steeds moeilijker gemaakt hun eigen oordelen te vellen,” aldus András Kadar van het Helsinki Commitee.

- Drie ultrarechtse schrijvers uit de 30er jaren, Albert Wass, Dezső Szabó, and József Nyirő, zijn opgenomen in het litteratuur curriculum voor middelbare scholen in Hongarije. Alle drie waren radicale nationalisten, openlijke antisemieten en twee van de drie zijn na de oorlog veroordeeld (in absentie) als oorlogsmisdadigers. De stap zou te rechtvaardigen zijn als het litteraire werk van de betrokkenen van enig niveau zou zijn, maar buiten fanatieke politieke aanhangers zijn alle critici het erover eens dat hun werk zeer matig tot volkomen onleesbaar is. De bond van leraren Hongaars heeft een protest gestuurd aan de minister.

- Jobbik voorzitter Gábor Vóna verklaarde recent op een demonstratie van de partij dat zijn partij alle buitenlandse bedrijven het land uit zou gooien, Hongarije uit de EU zou halen en een buitenlands beleid zou voeren dat onafhankelijk is van Europa, de VS, het IMF en Israel. Opdat we nog even weten waar die partij ondermeer voor staat.

- Het IMF heeft gezegd dat ze te allen tijde bereid is met de regering Orbán om de tafel te gaan zitten over het verstrekken van krediet zodra de aanpassingen van de wet die de onafhankelijkheid van de Nationale Bank moeten garanderen in het parlement zijn aangenomen. Alleen: die wetswijzigingen zijn nog steeds niet gerealiseerd en het is onduidelijk of en wanneer dat gebeurt. Dus na de aanvankelijke euforie van een paar weken terug, toen Orbán de EU (alweer) beloofde dat hij dat snel zou doen, beginnen de financiële markten langzaam weer onrustig te worden en beginnen ze (opnieuw) te geloven dat Orbán eigenlijk helemaal geen overeenkomst wil.  Geen idee wat er gebeurt als Griekenland echt uit de Euro stapt, maar ik kan me zo voorstellen dat dat voor Hongarije niet aangenaam is.