Een half-Aziatisch zooitje

Europa is hopeloos en wordt nooit een succes, democratische principes en instituties zijn minder belangrijk dan de wil van het volk, en een nieuw politiek systeem in plaats van democratie kan noodzakelijk worden. Drie uitspraken van premier Viktor Orbán waarmee hij opnieuw de nodige opschudding veroorzaakte.


Elke zomer houdt Orbán in het Roemeense dorpje Tasnádfürdő een toespraak voor zijn aanhang in Roemenie en traditiegetrouw zet hij daar tamelijk onomwonden zijn lange termijn visie uiteen. Zo liet hij in Tasnádfürdő in 2006 voor het eerst weten dat Fidesz toe wilde naar een systeem waarin één partij vrijwel ongecontroleerde macht had. Inmiddels is dat systeem gevestigd.
Ditmaal lanceerde Orbán een frontale aanval op de EU en Brussel. Volgens hem is in de huidige crisis Brussel de kern van het probleem. Het is te bureaucratisch, houdt zich met onnutte dingen bezig en probeert grotere integratie door te voeren tegen de wil van de nationale volkeren. Maar de huidige wedergeboorte van natiestaten is een feit, Europa is hopeloos en wordt nooit een succes maar strompelt slechts voort als een slaapwandelaar. Het moge duidelijk zijn dat Orbán de EU eigenlijk liever kwijt dan rijk is… behalve natuurlijk het kleine feit dat 90% van de investeringen die vandaag nog worden gedaan in Hongarije afkomstig zijn van dat vermaledijde Brussel. Internationale bedrijven investeren niet meer in Hongarije omdat ze het te onzeker vinden, Hongaarse bedrijven investeren niet meer omdat ze geen geld hebben, alleen de EU verstrekt nog op grote schaal subsidies.
In dezelfde toespraak in Tasnádfürdő hekelde Orbán de westerse politieke elite ook om haar geloof in (democratische) principes en instituties. Hij gaf toe dat hij zelf ook had geloofd dat zulke principes en instituties de beste garantie voor succes zijn, maar inmiddels weet hij beter, het gaat om de wil van het volk en die zogenaamde “checks and balances” waar de Westerse elite zoveel belang aan hecht, zijn helemaal niet zo belangrijk. De praktijk is bekend, een groot deel van de onafhankelijke controleorganen en instituties is de afgelopen twee jaar in Hongarije afgeschaft of ernstig ondergraven (media, rechters, justitie, financiële toezichthouders enz. enz.)
In een andere toespraak, tijdens een bijeenkomst met een aantal werkgevers op 26 juli, ging Orbán nog een stapje verder. Hij herhaalde zijn idee dat West Europa in verval is terwijl Centraal en Oost Europa een nieuw economisch systeem op moeten bouwen dat meer op het Aziatische model is geënt. En, voegde hij daaraan toe, “laat ons hopen dat God ons daarbij helpt en dat we niet, om economisch te overleven, ook een nieuw politiek systeem in plaats van democratie hoeven uit te vinden en te introduceren.” Ben ik nu gek of zegt hij eigenlijk: als de economische crisis werkelijk uit de hand loopt, kan het nodig zijn de democratie opzij te zetten en een nieuw politiek systeem in te voeren?
In dezelfde toespraak tot werkgevers noemde Orbán de Hongaren “een half-Aziatisch zooitje” (a half-Asiatic rag-tag people as we are) en benadrukte dat je Hongaren alleen maar tot samenwerking kunt krijgen door dwang, niet door goede wil. “Misschien zijn er landen waar het niet zo werkt, bijvoorbeeld in Scandinavië, maar zo’n half-Aziatisch zooitje als wij zijn kan alleen maar verenigen als het daartoe gedwongen wordt." Een visie op maatschappelijke dialoog? Op de toekomst? Een zelfportret?

Verder de afgelopen weken:
- diverse Fidesz prominenten hebben laten doorschemeren dat het vrijwel zeker is dat  er een vorm van verplichte kiezersregistratie komt. Je moet je bijvoorbeeld voor 31 januari 2014 inschrijven als kiezer anders mag je niet meedoen bij de verkiezingen van mei dat jaar. In de VS en Groot Brittannië bestaan zulke systemen omdat die landen geen goede burgerlijke stand hebben. Frankrijk verplicht kiezers zich te registreren als ze 18 jaar en stemgerechtigd worden en verder alleen als ze verhuizen. Maar Hongarije heeft een prima burgerlijke stand en er is dus geen enkele administratieve noodzaak voor een aparte kiezersregistratie. En wat Fidesz wil, gaat ook veel ook verder want het doel, aldus voorstanders binnen Fidesz, is het uitsluiten van de stemmen van de zwevende kiezers die op het laatste moment in een opwelling beslissen. Of in de woorden van een door Népszabadság geciteerde Fidesz politicus: “om het ongeschoolde, slechtgemanierde en domme stemvee dat zich gemakkelijk laat beïnvloeden door campagneslogans weg te houden.” Het mag ironisch heten dat juist die zwevende kiezers Fidesz in 2010 haar 2/3 meerderheid bezorgden, maar goed. Het is natuurlijk toeval dat nu onder die groep de aanhang voor de oppositie (ditmaal socialisten en extreem rechts) groeit en dat hun uitsluiting dus de electorale kansen van Fidesz aanzienlijk vergroot. De regering Orbán komt in het najaar met gedetailleerde voorstellen.

- Toen de regering Orbán twee jaar geleden de private pensioenfondsen nationaliseerde en zich miljarden euro’s aan pensioenspaargeld toe-eigende, beloofde het aan de werknemers dat die later al hun geld terug zouden krijgen. Want, zo verklaarde Fidesz een en andermaal, ook bij de staatspensioenen gaan we individuele rekeningen introduceren zodat ieder pensioengerechtigde precies kan bijhouden hoeveel er door hem gespaard is en hoeveel hij t.z.t. krijgt uitgekeerd. Welk een verrassing: een paar weken geleden is stilzwijgend besloten dat die individuele rekeningen er niet komen. De in beslag genomen spaargelden zijn voor het grootste deel als sneeuw voor de zon verdwenen, naar gaten in de begroting, naar speciale projecten, naar half-mislukte deals op de aandelenmarkt.

- Nog zo’n club die de mond vol heeft over hoe slecht de EU wel niet is voor dat kleine maar dappere Hongarije, maar zich tegelijk niet schaamt om EU gelden in hun zak te steken: Jobbik. Uit documenten waar weekblad HVG de hand op wist te leggen, blijkt dat de Jobbik afgevaardigde in het Europees Parlement Csanád Szegedi (jawel, de man wiens grootmoeder een Joodse Auschwitz overlevende bleek en die nu de partij heeft verlaten) drie andere rechtsextremisten als “assistenten” had geregistreerd zodat ook die drie Europese salarissen van 3000-3700 euro per maand (vier tot vijfmaal modaal in Hongarije) op konden strijken. De drie gelden al jaren als de voornaamste redacteuren van een neonazistische website.