Bedrog is normaal

Het jongste schandaal rond een Hongaarse politicus (de vicepremier) die zijn universitaire graad heeft verkregen door plagiaat en fraude zal waarschijnlijk geen politieke gevolgen hebben. Maar het werpt een schril licht op het bedenkelijke academische niveau in Hongarije.

Vrees niet mijn zoon: wij kopiëren de bijbel al eeuwen.

Het kwaliteitsblad HVG kwam met de onthulling dat de vice premier en leider van de christen democratische club binnen Fidesz, Zsolt Semjén (zie foto bij de paus), zijn twee academische titels uit begin jaren negentig had behaald met behulp van plagiaat en fraude. Het proefschrift voor zijn theologische titel bij de Pazmány Universiteit bestaat voor 40% uit andermans werk (met wat cosmetische wijzigingen maar zonder afdoende voetnoten e.d.): plagiaat. Het proefschrift voor zijn sociologische titel bij de ELTE universiteit in Boedapest is in feite niet meer dan een verkortte versie van dat eerdere werk: academische fraude.

Het is het tweede politieke plagiaat-schandaal in korte tijd (dit voorjaar moest president Pál Schmitt aftreden omdat zijn dissertatie voor 98% uit plagiaat bleek te bestaan), maar het lijkt er niet op dat dit enige consequenties gaat hebben. Semjén en Fidesz verwerpen uiteraard alle beschuldigingen als “een politieke aanval” en gaan niet concreet op de beschuldigingen in (ze weerleggen de beschuldigingen overigens evenmin). Maar opvallend genoeg lijkt er ook geen enkele animo in leidinggevende academische kringen om deze zaak verder uit te zoeken.

Dat is misschien te ‘begrijpen’ voor de conservatief katholieke Pazmány Universiteit, die zeer nauwe banden heeft met de zittende regering en Semjén. Het is al merkwaardiger in het geval van ELTE, dat als één van de topuniversiteiten van het land bekend staat, maar de zaak geen nader onderzoek waard vindt. Nog merkwaardiger was de reactie van de socialistisch politicus, ex-minister van onderwijs en gerespecteerd academicus István Hiller, die vond dat het allemaal niets voorstelde en dat je geen oude koeien uit de sloot moest halen.

De verklaring voor dit sluiten van de academische rijen is misschien te vinden in de stortvloed van anekdotes die deze nieuwe zaak in diverse media losmaakte, ondermeer van docenten en professoren, en die allemaal in één richting wijzen: gesjoemel met eindscripties, dissertaties en proefschriften is in Hongarije normaal, copypasten van Internet is normaal en zelfs plagiaat is normaal. Het wordt op zeer grote schaal gedaan, docenten en professoren weten het verdomde goed en ze kijken massaal de andere kant op. Degene die zich daar tegen verzet of god-beter-het mensen wil laten zakken, moet stevig in zijn schoenen staan. Want het onderwerp zelfs maar aan de orde stellen, wordt ook door heel veel collega’s (en superieuren) afgekeurd. Slechts anekdotes en dus geen wetenschappelijk bewijs. Maar toch.

Zoals iemand in een commentaar op een blog schreef: dat krijg je in een onderwijssysteem waarin uit het hoofd leren van feiten, regeltjes en axioma’s als hoogste goed staat aangeschreven en waarin creatief, kritisch en origineel nadenken eerder wordt bestraft dan beloond. Het werpt wel de vraag op wat de waarde is van een Hongaarse academische graad of diploma, zeker in de ogen van onafhankelijke buitenstaanders. Ik ben bang heel weinig.

Het is niet voor niets dat Hongaarse universiteiten bedroevend laag scoren op de wereldranglijst: de Technische Universiteit van Boedapest is met een 359e plaats nog de hoogstgeplaatste, maar anderen zoals ELTE, Corvinus of Szeged komen vervolgens pas na plaats 550. Ter vergelijking: in de top tien staan de grote Amerikaanse en Britse universiteiten, Amsterdam is de beste Nederlandse universiteit op een 62e plek en andere bekende Nederlandse universiteiten volgen tussen de 150 en 250.

Verder de afgelopen week:

- Het belangrijkste politieke nieuws was de afwijzing door de LMP van samenwerking met Samen 2014. Een splitsing van de LMP wordt daarmee een steeds waarschijnlijker scenario. Het besluit kreeg slechts een krappe meerderheid op het congres (de actieve leden). Acht van de 15 Kamerleden van de LMP steunen het besluit niet en hebben al een eigen platform opgericht. Als straks in nieuwe peilingen opnieuw blijkt dat de LMP kiezers in Boedapest (en daarbuiten stelt de club niets voor) massaal overlopen naar Samen 2014, gaat dat consequenties hebben.

- De aangekondigde anti-Bajnai campagne door een aan Fidesz gelieerde civiele organisatie is begonnen met (uit overheidsfondsen betaalde) advertenties op bussen in Boedapest. Het laat Bajnai en ex-premier Gyurcsány zien en de tekst: Vergeet het niet. Samen maakten zij het land kapot.

- De eerste kredietbeoordelaar (Standard & Poors) heeft Hongarije opnieuw afgewaardeerd. Sinds december 2011 geldt Hongaars staatspapier al als “junk” (BB+) maar nu is het “nog junky-er” (BB). Andere bureaus volgen mogelijk in December of Januari. De negatieve beoordeling is uitdrukking van het feit dat vrijwel geen enkele buitenlandse economische waarnemer meer gelooft dat de Hongaarse regering haar onbetrouwbare, populistische (en onsuccesvolle) beleid zal bijsturen en dat er nauwelijks meer enig vertrouwen is in het tot stand komen van een overeenkomst met het IMF en de EU. Volgens superminister van financiële en economische zaken György Matoclsy, de architect van het gewraakte beleid, is er sprake van een “samenzwering” van internationale financiële “piraten” tegen Hongarije.