zondag 27 januari 2013

Op het vinkentouw

De ‘Groenen’ vallen uiteen, Gordon Bajnai’s Samen 2014 zakt terug in de peilingen en de socialistische MSZP boekt nauwelijks vooruitgang. De oppositie zit in de problemen, concluderen veel Hongaarse commentatoren, vooral die ter rechterzijde. Maar het is wel wat erg vroeg voor die conclusie. Want driekwart van de Hongaren vindt dat het land de verkeerde kant op gaat en 53% wil een andere regering.

Natuurlijk kan de brede samenwerking van links tot en met centrum rechts die nodig is om in mei 2014 Fidesz te verslaan, makkelijk mislukken. Sterker nog, de Fidesz regering zal, naast alle manipulaties met kiesregels, met allerlei beloftes en cadeautjes proberen het electoraat opnieuw om te kopen (geforceerde verlagingen van de energieprijzen, een eenmalige verhoging van pensioenen vlak voor de verkiezingen e.d.). Bovendien hebben Hongaren een eeuwenlange traditie van gebrek aan samenwerking en onderlinge vetes, ruzies en gekissebis, dus de kans dat een democratische samenwerking mislukt, is niet ondenkbaar.

Maar dat de ‘Groene’ LMP (Politiek Kan Anders) vandaag definitief uit elkaar is gevallen, kan ook positief uitpakken. Op het partijcongres dit weekeinde haalde de rechtervleugel opnieuw een kleine meerderheid. Die vleugel wil geen samenwerking met de socialisten en Samen 2014, maar is ervan overtuigd dat de LMP op haar eentje Fidesz kan verslaan. Let wel, de LMP heeft al jaren 3-5% van de stemmen dus dat zou een waar mirakel moeten worden. Andere commentatoren suggereren dat deze rechtervleugel helemaal niet zo happig is om Orbán ten val te brengen, maar hoopt na mei 2014 de “kingmaker” te kunnen worden; de kleine partij die Fidesz net aan een nieuwe meerderheid kan helpen.

Hoe dan ook, nu de splitsing een feit is, heeft de linkervleugel – die ruim 40% van de partijaanhang vertegenwoordigt en de meerderheid van de parlementsfractie – de vrijheid om wel met Samen 2014 te gaan praten en zo de verenigde oppositie meer draagkracht te geven.

Dat de socialisten met 16% aanhang nog altijd veruit de grootste oppositiepartij zijn, maar nauwelijks of geen winst boekt op Fidesz (19%), is ook geen wonder. De grote meerderheid van de kiezers vertrouwt inmiddels Fidesz voor geen cent meer, maar dat wil niet zeggen dat ze de socialisten nu opeens wel vertrouwen. Meer dan 50% van de mensen zit op het vinkentouw en de vraag is wie die stemmen kan winnen. Ook Bajnai heeft steeds gezegd dat de kracht van de socialistische partij een realiteit is, maar tegelijk ook dat ze er nooit en te nimmer in haar eentje in zal slagen de zwevende kiezer naar zich toe te halen, dat kan alleen een brede coalitie.

En dat Samen 2014 in de opiniepeilingen maar rond de 6% haalt, terwijl dat in november nog 14% was, zegt ook weinig. Die peilingen meten Samen 2014 alsof dat een aparte partij is die zelfstandig aan de verkiezingen deelneemt, maar dat was ze tot nu toe in ieder geval niet. De bedoeling was een beweging die partijen en groepen van links tot en met centrumrechts verenigt. Dan moet je dus peilen wat de uitkomst zou zijn van een verkiezing als dat lukt (wat pas in de loop van de zomer, na nog hele moeilijke onderhandelingen, duidelijk zal zijn). En hoe een peiling met Fidesz en Jobbik ter rechterzijde tegenover Samen 2014 (gesteund door socialisten, groenen, democraten, Milla, Solidarnosc enz.) zou uitpakken, dat blijft vooralsnog helemaal ongewis.

Verder de afgelopen week:

- Vorige keer meldde ik al dat de hoofden van meer dan 1000 scholen die sinds 1 januari weer genationaliseerd zijn, de instructie hebben gekregen dat ze niet in het openbaar kritiek mogen uiten op het Nationale Onderwijscentrum dat hen bestuurt. Ook de hoofden van ziekenhuizen blijken een paar weken terug zo’n instructie te hebben gehad, in hun geval over de regeringsinstelling die toezicht houdt op de gezondheidszorg. Al sinds mei 2010 weten ambtenaren van alle overheidsinstellingen, mede dankzij de wet die ontslag zonder opgaaf van redenen mogelijk maakte, dat ze geacht worden hun mond te houden en ja te knikken. “Op een of ander moment en op een of andere manier is er in dit land een begin mee gemaakt aan mensen te vertellen hoe ze moeten denken en inmiddels wordt centraal gedefinieerd wat ik kan zeggen,” aldus een blogger. “Wat ben ik blij dat ik nergens bestuurder ben, zodat ik nog tot op zekere hoogte de baas blijf van mijn eigen woorden (wie weet hoe lang nog...).”

- De regering heeft weer twaalf grote pleinen, straten en bruggen in het centrum van Boedapest gereserveerd voor officiële vieringen op en rond 15 maart, een nationale feestdag ter herding van de opstand van 1848. Dus zal de oppositie, die op die dag altijd een grote demonstratie houdt bij de Elisabeth Brug, opnieuw de strijd aan moeten gaan of dat mag of niet. Vorig jaar gebeurde iets soortgelijks, maar zwichtte de regering uiteindelijk.

- De Fidesz parlementariër József Ángyán die als enige van de fractie tegen een bepaalde aanpassing van de wet op de landbouwgrond stemde uit protest tegen de oneerlijke toewijzing van land aan, heeft voor zijn dissidente stemgedrag van de Fidesz fractie een financiële boete opgelegd gekregen van 250.000 forint (1000 euro, een ruim modaal maandsalaris). Hoewel hij het best kan betalen, heeft een groep boeren aangeboden uit solidariteit het geld voor hem op tafel te leggen

Geen opmerkingen:

Een reactie posten