Kiezersregistratie van de baan!

De zwaar bekritiseerde extra kiezersregistratie  is van de baan. Nadat een meerderheid van rechters van het Grondwettelijk Gerechtshof vrijdag had laten weten dat zo’n registratie in strijd is met de grondwet – ja, ook de nieuwe Fidesz grondwet – liet Fidesz fractievoorzitter Antal Rógan weten dat er dan helemaal geen aparte registratie komt. Het is, aldus de meeste commentatoren, de eerste serieuze politieke nederlaag voor de regering Orbán.

 László Solyom: kiezersregistratie ongrondwettelijk

Vanaf het begin was er van allerlei kanten felle kritiek op de plannen voor invoering van een aparte kiezersregistratie. Die was volstrekt onnodig – Hongarije heeft een prima werkend bevolkingsregister – maar werpt wel extra barrières op voor kiezers. Het was ook een publiek geheim dat dat ook precies de bedoeling was van de nieuwe regeling. In de media werden Fidesz politici geciteerd die verklaarden dat het de bedoeling was een drastische vermindering te bereiken van het aantal zwevende kiezers dat op het laatste moment beslist naar de stembus te gaan en dan veelal tegen de zittende regering stem. Ondanks maandenlange kritiek van vele kanten, onder meer van ex-president, ex-voorzitter van het Grondwettelijk Hof en gematigd conservatief László Solyom,  zette de regering Orbán het plan door en nam de regeling zelfs op in de nieuwe grondwet.

Dat gaf het Grondwettelijk Hof de gelegenheid een en ander te toetsen. Vorige week keurde het al de wijze af waarop de regeling in de grondwet werd gefrommeld en nu valt dus ook het inhoudelijk oordeel negatief uit. Opvallend is wel dat het blok van door Fidesz benoemde rechters het daar niet mee eens was, dit is het oordeel van de meerderheid van het Hof d.w.z die rechters die nog vóór 2010 zijn benoemd. Die ‘democratische’ meerderheid heeft dus een maximaal effect weten te bereiken met haar laatste gebaar van afkeuring (laatste, want twee van die rechters moeten de komende maanden aftreden en zullen worden vervangen door nieuwe Fidesz benoemingen waarmee het regeringsblok een solide meerderheid in het Hof heeft).

Als de registratie daadwerkelijk volledig van de baan is (je weet het met deze regering nooit, ze kunnen over twee maanden weer heel wat anders zeggen), is dat een behoorlijke opsteker voor de oppositie. Er zijn nog tal van andere wetten en regels die de eerlijkheid van de komende verkiezingen in mei 2014 ondergraven en er komen er wellicht nog nieuwe bij, maar elke tegenslag minder is er één. En bovendien is het een forse morele tegenslag voor de regering die steeds bij hoog en laag beweerde dat ze echt niet begreep waarom mensen zo boos waren en dat registratie juist beter was voor de democratie.

Verder de afgelopen week:

- De regering heeft de gas- en elektriciteitsprijzen met 10% verlaagd en bovendien aangekondigd dat ze dat komend jaar nog minstens eenmaal vaker zal doen. Veel consumenten zijn natuurlijk blij en dat is ook de bedoeling; de regering hoopt met dit soort populistische maatregelen sympathie te herwinnen. Maar de realiteit is helaas dat dit een onverantwoordelijke maatregel is. Ten eerste heeft Hongarije eigenlijk het geld niet voor dit soort cadeautjes en zal dus ofwel elders meer moeten bezuinigen of meer moeten lenen. Op de tweede plaats zullen de energiebedrijven op een of andere manier deze inkomstenderving moeten compenseren en de enige manier is interen op investeringen in het netwerk e.d. Ook dat betaalt (zij het wellicht pas over een paar jaar) de consument. Ten derde is het het volstrekt verkeerde signaal op het vlak van energieverbruik. Hongarije verspilt nog ongekend veel energie door te slechte of geen isolatie, te hoge temperaturen in woningen en gebouwen enz. Het subsidiëren van energieprijzen (want dat is wat er in feite gebeurt) stimuleert inefficiëntie, weten we ook uit decennia reëel bestaand socialisme. Echt iets doen voor de bevolking betekent het economisch beleid veranderen dat de huidige armoedeval veroorzaakt.  Maar dat zit er niet in. Tenslotte: de allerarmsten hebben waarschijnlijk heel weinig aan deze prijsverlaging, want zij hebben allang geen geld meer voor gasverwarming. Zij overleven de winter op sprokkelhout om één kamertje te stoken en wat te kokkerellen. En ’s avonds een enkel elektrisch peertje.
- Op 2 januari voerden een aantal oppositiepartijen een eerste discussie over samenwerking met het oog op de verkiezingen van 2014. Aanwezig waren o.a. de socialisten (MSZP), de DK van ex-premier Gyurcsány en natuurlijk Samen 2014 van Gordon Bajnai en de zijnen. De voornaamste afwezige was de Groene LMP. Op een recent congres besliste een nipte meerderheid van aanwezigen niet mee te doen en hun voorman András Schiffer verklaarde ook nu weer dat de partij (die nu op zijn best krap 5% van de kiezers achter zich heeft) in zijn eentje de verkiezingen zal winnen en Fidesz zal verslaan. Droom zacht.

- De onrust onder de studenten en scholieren zijn de afgelopen weken op een zacht pitje doorgegaan. In diverse steden zijn forumbijeenkomsten, discussies en korte protestacties gehouden. Volgende week beginnen de scholen en universiteiten weer echt, dus er volgt waarschijnlijk meer.