Werkverschaffing (2)

De regering heeft officieel aangekondigd hoe het nieuwe werkverschaffingsprogramma voor 2012 er uit komt te zien: ruim 200-duizend werklozen moeten voor de helft van het minimumloon (ongeveer 47.000 forint oftewel 160 euro per maand) gaan werken in projecten van publieke werken. Wie weigert mee te werken, krijgt niet alleen geen WW, maar ook geen bijstand en heeft dus geen enkel inkomen. Een goed voorbeeld hoe Europa de jeugdwerkloosheid aan zou moeten pakken, aldus premier Orbán op de EU top begin deze week.

Zo’n 45.000 mensen moeten dit jaar acht uur per dag aan de slag in  projecten van de centrale overheid (dijken versterken, wegen aanleggen, irrigatiekanalen graven) en 136.000 man zes uur per dag in projecten van locale overheden (schoonhouden parken, onderhoud paden, struiken en bomen rooien op openbaar terrein, greppels graven enz). Voor werklozen met een (hogere) opleiding gaan aangepaste werkprojecten worden opgezet in bijvoorbeeld de overheidsarchieven of bij het geven van cursussen aan andere werklozen.

Werkverschaffing in Nederland, 1932

Maar al met al blijven de plannen vooralsnog vrij vaag, hoewel 2012 toch al een maand bezig is. Planning is geen sterk punt, lijkt het. Er is bijvoorbeeld nog geen lijst met concrete projecten die gedaan gaan worden. En werklozen krijgen in theorie wel een paar verschillende klussen aangeboden zodat ze kunnen kiezen, maar of dat in praktijk veel voorstelt? Ook is het nog steeds de bedoeling dat het vervroegd pensioen van voormalige politieagenten en legerpersoneel wordt opgeheven en dat deze mensen aan de slag gaan in het toezicht en de organisatie van de projecten, maar details daarover zijn er niet. En de meeste werkverschaffingsprojecten zullen worden uitgevoerd in het arme noorden en oosten van het land waar de meeste langdurig werklozen (deels zigeuners) wonen, maar of dat ook betekent dat vooral zigeuners tot dit soort werk gedwongen gaan worden?
Volgens de regering  is een baan voor Ft 47.000 nog altijd beter dan bijstand van Ft 27.000, het zeer schamele niveau van de gezinsbijstand tegenwoordig. Maar dat is maar de vraag. Want in ieder geval had een werkloze in het oude systeem nog de tijd om wat bij te klussen (zwart, dat wel, maar zo is het leven) en in theorie had hij/zij zelfs de tijd om te solliciteren of een cursus te doen. Leren de werklozen hier arbeidsdiscipline van? Ik vraag het me af. Ze leren waarschijnlijk vooral dat ze voor een hongerloontje aan het werk gezet kunnen worden. Vergroot dit hun kansen op de arbeidsmarkt? Twijfelachtig, want wat leren ze nu eigenlijk?
De regering beweert ook dat hiermee normale banen niet worden verdrongen, want bij de projecten worden alleen die dingen gedaan die anders niet zouden gebeuren. Maar dat is natuurlijk voor een deel een broekzak-vestzak redenering. Onderhoud aan wegen, dijken en irrigatiekanalen gebeurt veel te weinig. In plaats van dat goed te regelen, ronselt de overheid nu supergoedkope arbeidskrachten om het werk te doen.
Een ander element van de plannen is dat de regering op grote schaal cursussen wil gaan opzetten hoe mensen in hun tuin hun eigen groenten kunnen verbouwen en hun eigen kippen kunnen houden. Dan kan de man van het gezin in de werkverschaffing wat verdienen en de vrouw op de locale markt haar eigen kool, eieren en kippenvlees verkopen en zo een extra inkomen genereren.

Houdt me ten goede, ik ben er voor dat werklozen in ruil voor hun uitkering wat (schoonmaak)werk moeten doen in hun dorp of woonwijk, ik ben er voor dat mensen in de dorpen groentes verbouwen en kippen hebben, ik ben ervoor dat je met name in de allerarmste streken extra  sociaal werk opzet en ik ben ervoor dat je werklozen dwingt aan vakcursussen deel te nemen die hun kansen op de arbeidsmarkt verbeteren. Maar je doet pas echt structureel wat aan deze problemen als je zorgt dat je een sterkere markteconomie krijgt, betere (vak)scholing opzetten, er beter vervoer komt (zodat mensen naar plekken kunnen reizen waar wel werk is), en er eindelijk is wat wordt gedaan aan sociale woningbouw (zodat mensen ook een echte baan elders kunnen accepteren) enz. enz. Werkverschaffing tegen een hongerloontje en leven van de groentes uit eigen tuin, dat is het Europa van gisteren, niet het Europa van vandaag en morgen.