Het einde van de vlaktaks

Het economische paradepaardje van de regering Orbán, de vlaktaks (iedereen betaalt 16% over zijn inkomen, hoe groot dat ook is) bestaat nog geen jaar en is alweer ten einde. Natuurlijk bezweert de regering dat de vlaktaks overeind blijft (stel je voor dat je een fout toegeeft?), maar er is ook besloten tot “de tijdelijke invoering” van een extra belastingheffing op inkomsten hoger dan modaal oftewel 203.000 Ft (740 euro) bruto per maand.

De vlaktaks heeft van het begin af aan zwaar onder vuur gelegen omdat het voor bovenmodaal zeer gunstig is (door de afschaffing van de 35% belastingschijf hielden ze opeens honderdduizenden forinten per maand meer over) terwijl de lage inkomens (75.000 tot 100.000 Ft per maand) er nota bene vaak op achteruit gingen. Bovendien loopt de overheid hierdoor enorm veel belastinginkomsten mis (ter waarde van maar liefst 2% van het bbp) wat draconische bezuinigingen noodzakelijk maakt (hoewel Orbán, de man die voor de verkiezingen bezwoer dat hij niet zou bezuinigen, ook nu nog stug volhoudt dat er niet bezuinigd wordt – er vinden slechts “aanpassingen” plaats).

De theorie achter de invoering van de vlaktaks was dat er zo meer geld in de economie zou vloeien waardoor de economische groei gestimuleerd werd. Maar zoals 90% van de economen altijd al voorspelde komt daar niets van terecht. Zodat de hele economie de afgelopen maanden is gaan haperen, er weer nieuwe bezuinigingen nodig zijn enz. enz. En zo zit Hongarije midden in een kleine financiële crisis van merendeels eigen makelij, want al dat geschutter en geblunder helpt natuurlijk niet op een moment dat het met heel Europa slecht gaat.

Een en ander werpt ook een schril licht op de (on)betrouwbaarheid van Orbán's economisch beleid. In februari 2010 bezwoer hij dat er geen vlaktaks zou komen. Vijf maanden later werd tot de invoering besloten. Twee maanden geleden bezwoer Orbán dat er geen solidariteitsheffing voor hogere inkomens zou komen. Nu is hij er toch.

En het gestuntel gaat door. De regering heeft voor 2012 een pakket nieuwe en zeer drastische bezuinigingen aangekondigd. Zo gaat bijvoorbeeld de BTW omhoog van 25 naar 27%, het allerhoogste tarief in Europa. Er zijn schattingen dat alle bezuinigingen bij elkaar kunnen betekenen dat de lage inkomens (zeker 50% van de bevolking) er in 2012 maar liefst 10 tot 15% op achteruit gaan. Om dat te verhinderen wil de regering nu de minimumlonen in een klap met 18% verhogen van 75.000 naar 92.000, wat hetzelfde is als zeggen dat de bedrijven de tol moeten betalen voor de rotzooi die de regering schept. En wat er ongetwijfeld in resulteert dat er nog meer mensen ontslagen worden (vooral bij kleinere bedrijven), de economische groei nog verder afneemt enz. enz.

Verder deze week:

- Eind vorige week verbood de politie de D-Day demonstraties, gepland voor eind september en begin oktober. Een reeks vakbonds- en actiegroepen wil een sit-in actie houden op een druk plein aan de Donau-oever op de 29^e en demonstraties bij het Parlement op de 30^e en 1^e. De sit-in is volgens de politie te hinderlijk voor het verkeer, de demo’s zouden het werk van de parlementariërs hinderen (hoewel het parlement geen zitting heeft en bovendien, sinds wanneer hinderen vreedzame demonstraties het werk van het parlement?). De rechter heeft nu het verbod voor de sit-in gehandhaafd, maar gezegd dat de demo’s en acties bij het parlement wel door mogen gaan. Dit is al de tweede keer dat de rechter een demonstratieverbod door de politie ongedaan moet maken (hetzelfde gebeurde met parade van homo’s en lesbiennes afgelopen zomer).

- De Hongaarse schrijver Ákos Kertész, ooit winnaar van de Kossuth staatsprijs vanwege zijn bijdrage aan de Hongaarse cultuur, liet zich in een krantenartikel over de uitholling van de democratie onlangs zeer denigrerend uit over de Hongaarse bevolking bij wie, zo schreef hij, onderdanigheid en het lijdzaam accepteren van onrecht en onderdrukking “in de genen” zit. Dit kwam hem te staan op furieuze reacties van rechtse media die dit als een aanval op de Hongaarse natie zien. Zelfs veel critici van de regering Orbán namen afstand van de schrijver. De president van Hongarije heeft nu het initiatief genomen tot een nieuwe wet om eenieder die zich ‘onwaardig’ gedraagt een eerder geven staatsprijs te ontnemen. Wat “onwaardig” is bepaalt ongetwijfeld de president of de regering.

- Het is zo langzamerhand wel duidelijk dat de regering Orbán niet al te veel respect heeft voor rechtszekerheid, privaat bezit en private contracten. Als zij het opportuun vinden, wijzigen ze naar believen wetten en de grondwet en lappen ze privébezit en contracten aan hun laars. Een half jaar geleden was er al eens een keer het gerucht dat de regering van plan was om ook de spaartegoeden van burgers bij banken geheel of gedeeltelijk “te lenen.” De koers van de forint kelderde toen onmiddellijk scherp en alleen een pertinente ontkenning van de regering, nog diezelfde dag, bracht weer rust op de markt. Maar veel burgers nemen toch het zekere voor het onzekere. Banken in Zwitserland, Oostenrijk, Slowakije en Roemenië zien een forse stijging in het aantal Hongaarse staatsburgers dat zijn spaargeld in het buitenland in veiligheid brengt. Volgens voormalige minister van financiën Peter Oszkó is de tendens onmiskenbaar: “Je ziet het nog niet terug in de cijfers van de Hongaarse Nationale Bank, maar ook ik zie het in mijn persoonlijke omgeving ook veel gebeuren," aldus Oszkó.