De nationalisatie van de onderwijzers

“Na de scholen worden nu ook de onderwijzers in Hongarije genationaliseerd,” kopte weekblad HVG. De regering Orbán wil het overgrote deel van het onderwijzend personeel verplichten lid te worden van een nieuwe door de overheid op te richten “Hongaarse Pedagogische Kamer,” een soort “Kulturkammer” voor onderwijzend personeel.

Niet alleen de 130.000 leraren en leraressen in de afgelopen januari genationaliseerde scholen, maar ook al het onderwijzend personeel van gemeentelijke kleuterscholen wordt verplicht lid te worden, aldus het wetsvoorstel dat al in september a.s. met het nieuwe schooljaar werkelijkheid moet zijn. Wie lidmaatschap weigert, mag niet werken bij een openbare (kleuter)school. De Kamer wordt het enige overlegorgaan waarmee de regering nog zal praten over de inhoud van het onderwijs. De bestaande Onderwijsraad, waarin allerlei vakorganisaties, bonden en ook ouders zijn vertegenwoordigd, wordt opgeheven. Zoals de staatssecretaris van onderwijs Rózsa Hoffmann zei is het allemaal veel te ingewikkeld om met allerlei verschillende belangenorganisaties te onderhandelen en tot overeenstemming te komen. De Kamer, waarvan de bestuurders door de overheid zullen worden betaald (en benoemd?) en die dus in feite ambtenaren zijn, zal ook een "ethische gedragscode voor het onderwijs" opstellen die alle leden moeten ondertekenen. Wie zich niet aan die code houdt, kan door de Kamer worden gestraft met waarschuwingen, boetes en uiteindelijk uitsluiting van het beroep voor vijf jaar. Wie dat bepaalt en hoe en of daar ook beroep bij een onafhankelijke instantie tegen mogelijk is, is niet duidelijk. De leden van de Kamer mogen bovendien naar buiten toe geen mededingen doen of meningen uiten over het interne functioneren van de Kamer, ook daarop kunnen sancties volgen.

De op een na grootste vakbond van onderwijzend personeel, de PDSZ, verwerpt het idee categorisch. Volgens haar worden de rechten van onderwijzers, inclusief het recht op vrije meningsuiting, op onaanvaardbare wijze aangetast en is het geheel een onverhulde poging om kritische vakbonden (zoals zij zelf) en onderwijzers buiten spel te zetten. De plannen doen denken aan de corporatistische organisaties van bepaalde regiems uit de jaren dertig en aan de verplichte staatsvakbonden van het communisme. Dit alles is deel van “de centralistische en autoritaire benadering van het onderwijs van deze regering”, aldus László Mendrei, voorzitter van de PDSZ.

Verder de afgelopen week:

* De minister van Onderwijs heeft geweigerd de benoeming te bekrachtigen van de nieuwe rector aan de universiteit van Miskolc, die door de senaat van de universiteit tot tweemaal toe was gekozen, en heeft een nieuwe benoemingsprocedure in gang gezet. Eerder blokkeerde de minister al de benoemingen van rectoren in Debrecen en Kecskemét omdat hij de betrokkenen “niet geschikt” achtte en benoemde anderen op die posten. Tot zover de autonomie van de universiteiten: je mag kiezen wie je wilt zolang het maar iemand is die ik wil.
* De Hongaarse regering wijst het zogenaamde Tavares rapport van het Europese Parlement volledig af. In dat rapport wordt geconstateerd dat Hongarije weliswaar formeel tal van democratische regels overeind houdt, maar in de praktijk de Europese democratische waarden op allerlei terreinen ondergraaft. In een reactie zeiden staatssecretaris van buitenlandse zaken Eniko Györi en voorlichter Ferenc Kumin dat het rapport vol zit met feitelijke fouten, Hongarije onterecht kritiseert en niet meer is dan een geregisseerde links-liberale politieke aanval op een succesvolle rechtse regering in Europa (de Portugese Groene politicus Tavares werd en passant ook nog weggezet als “een voormalige communist” en een politicus met een “extreem links verleden,” aantijgingen die allebei onwaar zijn). De regering is dan ook niet van plan om zich iets aan te trekken van de aanbevelingen van de commissie. Het rapport zal in juni of juli in het Europees Parlement besproken worden.
* Ook de Amerikaanse mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch heeft een zeer kritisch rapport uitgebracht over de toestand in Hongarije. De reactie van Györi en Kumin: tja, die organisatie wordt hier in Hongarije geleid door een links-liberale vrouw, Lydia Gall, die altijd al tegen de conservatieve regering was. Zo kun je elke kritiek afdoen. Gall zelf schrijft terecht in het betreffende rapport: “De Hongaarse regering beschuldigt alle critici van vooringenomenheid, kritiek met politieke motieven of feitelijke onjuistheden, maar de waarheid is simpeler: er is diepe bezorgdheid in heel Europa over de rechtsstaat en de situatie van de mensenrechten in het Hongarije van vandaag. Als zelfs je vrienden bezorgd zijn over wat je doet, is het tijd om op te houden met ontkennen en te beginnen met luisteren.”
* De Hongaarse regering heeft een werkgroep ingesteld die ministeries moet bijstaan om sneller te reageren op perspublicaties die volgens haar onjuist of eenzijdig zijn. De werkgroep heeft ook een drietal advocatenbureaus ingehuurd die de regering daarin gaan bijstaan, maar daar mag je volgens een woordvoerder niet de conclusie uit trekken dat er nu meer juridische procedures tegen media op komst zijn. In eerste instantie zullen media een brief ontvangen waarin ze worden gemaand de fouten te corrigeren, zo heet het.
* Enige tientallen eigenaren van tabakswinkels hebben op 15 mei gedemonstreerd voor het parlement. Een vrouw, die al sinds 1991 een zaak heeft en die nu in rook op ziet gaan, kon haar tranen nauwelijks bedwingen. Ik en mijn man leven er van en we hebben ook een personeelslid die al 17 jaar voor ons werkt en die we nu moeten ontslaan, zei ze. Premier Orbán weersprak de kritiek dat vooral Fidesz aanhangers tabaksvergunningen hadden gekregen met de bewering dat ….er ook enkeling met linkse sympathieën tussen de winnaars zit (hoe weet hij dat eigenlijk? …HH). In zijn eigen dorp, Felcsút, is de concessie gegaan naar iemand uit de familie Flier, nauw bevriend met Orbán en ook al bij de grote winnaars van de verdeling van landbouwland.
* Hongarije brengt een speciale postzegel uit ter ere van de Azerbeidzjaanse dictator Heydar Aliyev die dit jaar 90 wordt. Zoals eerder gemeld zijn de banden tussen Hongarije en Azerbeidzjan aanzienlijk verbeterd sinds Hongarije vorig jaar de zogenaamde bijlmoordenaar vrijliet. De regering Orbán hoopt dat Aliyev dit soort vriendelijkheden beantwoordt met geld en/of olie.
* De voetbalclub Felcsut – de club van de premier – is gepromoveerd naar de hoogste voetbaldivisie. Hoewel het dorp Felcsut nog geen 2000 inwoners telt, krijgt de plaatselijke voetbalclub nu al jaren enorme financiële steun van de overheid (in 2012 bijvoorbeeld vijf keer zo veel als Debrecen, de club van de op een na grootste stad van het land). Het nieuwe supermoderne en peperdure stadion van Felcsut, zo ongeveer naast het buitenhuis van Orbán, moet later dit jaar af zijn.