Kuif onder water

De overstroming van de Donau – het water is in 500 jaar niet zo hoog geweest – brengt het beste in veel Hongaren naar boven. Vele duizenden vrijwilligers melden zich elke dag weer om zandzakken te vullen en stapelen. Buren staan gezamenlijk te buffelen en helpen elkaar waar nodig. Schoolklassen komen onder leiding van hun leraar in groepen aangelopen om hun schepje bij te dragen. Openbare diensten zoals brandweer, openbare werken, politie, leger enz. werken zich dagenlang volstrekt uit de naad. Het is een klassieker en een cliché, maar het laat zien wat samenwerking – echte samenwerking die vanuit de mensen zelf komt – vermag.

Het is hartverwarmend als je als bewoner van een huis aan de Donau hard aan het werk bent (er moesten zo’n 500 zakken worden gevuld en opgestapeld langs de voorgevel van het huis) en buren spreken je aan of je hulp nodig hebt of 15 scholieren staan opeens bij de berg zand die voor je deur is gestort om te helpen. Niemand vraagt wie je bent, wat je bent en wat je denkt, er is een klus die geklaard moet worden en dat is het. Je mocht wensen dat meer Hongaren in dit politiek verscheurde land die gedachte meenemen.

Natuurlijk doen politici hun best om in dit drama uit te blinken. Met name premier Orbán maakt er een grootse show van en gaat, gekleed in een werkjasje en rubber laarzen, van plek tot plek alsof hij overal persoonlijk de leiding heeft en alles in goede banen leidt. Hij doet maar, hoor je veel Hongaren haast denken, zolang de mensen die het echte werk verzetten maar niets in de weg wordt gelegd.

Tegelijk kom je natuurlijk ook de bekende chaos en misverstanden tegen die bij dit soort geïmproviseerde werkzaamheden horen. De nooddijk die de gemeente in Vác bouwde, houdt 100 m. voor ons huis op en wij, bewoners van de rest van de straat, moesten zelf maar zien wat voor maatregelen we namen, zo was de officiële verordening. Wij begonnen uiteraard te klagen dat we ook zakken, zand en plastic folie wilden zodat we het werk dan in ieder geval zelf konden doen. “Viktor heeft toch op TV gezegd dat iedereen geholpen zou worden,” merkte een buurman met een grijnslach op? De werkopzichters in de straat snapten ook niets van die officiële verordening en al gauw werd er wat geregeld. De eerste dag ging er soms nog een enkel briefje van 5000 forint van hand tot hand om te zorgen dat een bulldozer een paar vrachten zand extra voor een bepaalde deur legde. De dag erna was dat echt niet meer nodig om een hele vrachtwagen met gevulde zandzakken op je stoep te krijgen.

Al dit gedoe zou over anderhalf jaar definitief voorbij moeten zijn. Het toeval wil dat de gemeente Vác eind april te horen kreeg dat er geld komt voor de bouw van een mobiele damwand van 1,8 km lengte, die het hele centrum (ook onze straat) beveiligt. De bouw moet in maart 2014 beginnen, zodat de dijk in november 2014 operationeel is. Een gift van 1,5 miljard forint (5 miljoen euro) van de regering, aldus een publicatie van het Fidesz gemeentebestuur van Vác. De regering? Helemaal niet. De damwand wordt voor 100% (!) door Brussel gefinancierd, u weet wel, die ‘vermaledijde bureaucraten in nette pakken die Hongarije willen koloniseren.’

Verder de afgelopen week:

* Fidesz heeft opnieuw het wetsvoorstel afgestemd om de archieven van de communistische geheime dienst helemaal open te gooien opdat bekend wordt wie er nu eigenlijk allemaal echt als informant hebben gewerkt.

* Een Fidesz parlementariër en viceburgemeester van Boedapest heeft een wetsvoorstel ingediend dat de overheid het recht geeft om private gebouwen te vorderen als de autoriteiten vinden dat ze dat nodig hebben als kantoorruimte of woning van parlementsleden of andere officiële personen. Volgens het wetsvoorstel hoeft de overheid dan niet (!) meer aan te tonen dat het openbare belang hier het private belang overstijgt en zouden rechtbanken niet meer het recht moeten hebben om zo’n besluit op te schorten als de eigenaar van het betreffende pand de inbeslagname via de rechter bestrijdt.

* Het gaat financieel steeds slechter met de links-liberale krant Népszabadság, de grootste oppositiekrant die er nog is. Om de krant een bredere financiële basis te geven, wilden uitgever Ringier en uitgeversbedrijf Springer, die een aantal locale kranten bezit, hun Hongaarse kranten samenvoegen. Dat is inmiddels in allerlei andere landen in Centraal Europa al gebeurd, maar in Hongarije heeft de machtige Fidesz Mediaraad die samenwerking simpelweg verboden. De redactie van Népszabadság voelt niets voor een overname door de socialistische partij MSZP omdat ze onafhankelijk wil zijn, maar de paradox is dat dankzij de Mediaraad zo’n overname wellicht de enige reddingsboei is. Want er is nu eenmaal geen enkele uitgever die jarenlange verliezen wil financieren.