Tussen Scylla en Charibdis

De Hongaren weten het niet meer. Het aantal mensen dat spijt heeft op Fidesz te hebben gestemd blijft groeien - de steun voor de regeringspartij is gezakt naar 24% - maar het resultaat is vooral verwarring. Maar liefst 54% van de bevolking zegt dat ze geen idee heeft op wie ze nu zouden moeten stemmen. Tegelijk zie je het extreemrechtse sentiment in de samenleving groeien en blijft het democratische kamp van socialisten, liberalen en groenen hopeloos zwak en verdeeld.

Fidesz maakt zich nog geen zorgen. Want hoeveel aanhang Orbán en de zijnen ook kwijt zijn, ze zijn nog altijd ruim de grootste partij (de socialisten scoren net onder 12%). Bovendien gaat de regering nog dit jaar de kiesregels aanpassen. Dat kan de partij extra stemmen opleveren (stemrecht voor Hongaren in de buurlanden, andere indeling van districten enz.) en wellicht de mogelijkheid om te blijven regeren ook als ze niet de meerderheid heeft (zie mijn blog van dinsdag 19 april: een voorproefje). Daarnaast heeft de partij inmiddels beslag gelegd op zoveel sleutelposities in de samenleving dat ze een volgende regering – mocht die van een andere kleur zijn – het leven volkomen onmogelijk kan maken.

Ook de neofascisten van Jobbik zijn optimistisch over hun kansen en geen wonder. In de peilingen staan ze redelijk constant rond de 11% maar je merkt tegelijk dat er naast de groeiende verwarring in de samenleving ook een groeiende tendens is naar openlijke intolerantie. In een recente Europese opiniepeiling naar de houding tegenover homosexuelen kwam Hongarije ergens onderaan uit. De afkeer tegen en actieve discriminatie van zigeuners is alleen maar toegenomen (zie Gyöngyöspata). Racistische en discriminerende ideeën over joden, moslims en zwarten zijn in grote delen van de maatschappij gemeengoed en het is ook gemeengoed geworden om dat soort ideeën te pas en te onpas te uiten. Een meerderheid gelooft bovendien eigenlijk ook niet meer in het functioneren van de parlementaire democratie (maar geeft de voorkeur aan een sterke en autoritaire leider die orde op zaken stelt) en in een markteconomie (en al zeker niet in multinationale en buitenlandse ondernemingen).

In dat klimaat past ook dat leden van Véderő, de paramilitaire groepering die in Gyöngyöspata voor zoveel ellende zorgde, aanwezig waren (in hun eigen uniform) bij een recente demonstratie van politieagenten in Boedapest tegen de verhoging van hun pensioengerechtigde leeftijd. De politievakbonden zagen er niets verkeerds in en verwelkomden de deelname van een ieder die het met hen eens is. Agenten gingen trots op de foto met de leider van Véderő. Maar ja, een van de politievakbonden (die 20% van de agenten vertegenwoordigt) is sinds 2009 openlijk gelieerd aan Jobbik dus wat wil je?

Het democratische kamp blijft intussen machteloos.

De kleine groene partij LMP (5-6% in de peilingen) stelt organisatorisch nog steeds heel weinig voor (buiten Boedapest is het vrijwel niets) en heeft bovendien een sterke conservatieve vleugel die nog steeds illusies heeft over samenwerking met Fidesz en in ieder geval niets moet hebben van samenwerking met socialisten of liberalen. De socialistische partij MSZP heeft geen programmatisch alternatief noch een aansprekende leider/leidster en is hopeloos verdeeld over hoe het verder moet.

Natuurlijk, in de politiek kan alles over een jaar anders zijn. Maar voorlopig lijkt het erop dat we afkoersen op Scylla of Charibdis, het autoritaire regentendom of de extreemrechtse barbarij.

En verder..

- een van de omstreden punten van de nieuwe grondwet is dat “de bescherming van het ongeboren leven” wordt gegarandeerd. Omdat de bevolking massaal voor vrije abortus is, haastte de Fidesz regering zich te verklaren dat dat natuurlijk (?) niet betekende dat abortus verboden zou worden. Maar nu verschijnen wel degelijk de eerste overheidsplakkaten tegen abortus in het straatbeeld, waarop vrouwen wordt voorgehouden dat ze een kind toch ook kunnen aanbieden voor adoptie? Want god verhoede dat er in Hongaarse scholen goede sexuele voorlichting wordt gegeven of dat de overheid een campagne voor het gebruik van voorbehoedsmiddelen voert; dat is allemaal veel te vrijzinnig en liberaal.