De bel voor een nieuwe ronde met het IMF en Brussel

De gesprekken met het IMF over een nieuwe lening aan Hongarije zitten volkomen vast omdat, aldus nieuwswebsite Origo, de regering Orbán door het IMF niet langer gezien wordt als een betrouwbare onderhandelingspartner. Tegelijk wordt er in Hongaarse media gespeculeerd over een mogelijk negatief oordeel van Brussel over Orbán’s begrotingsbeleid. Daarmee zou opnieuw een potentiële bevriezing van EU subsidiegelden aan Hongarije op tafel liggen.

Weglopen kan niet, want de onderhandelingen tussen het IMF en Boedapest over een lening van 15-20 miljard Euro zijn na 10 maanden gesteggel nooit echt begonnen. Maar de relaties zijn wel min of meer bevroren geraakt en er is geen enkel zicht op een eerste afspraak. De druppel die de emmer deed overlopen was de anti-IMF campagne die de Orbán regering in oktober begon, met joekels van advertenties in Hongaarse dagbladen en op stadsbussen in Boedapest waarin het IMF van van alles en nog wat (vals) werd en wordt beschuldigd.

Naar verluid is het IMF er nu van overtuigd dat Orbán alleen maar uit is op tijdwinst en niet serieus wenst te onderhandelen. Het fonds is niet van plan zijn tijd aan dat soort spelletjes te verspillen en heeft duidelijk gemaakt dat er pas gepraat wordt als er echt overtuigende tekenen komen dat de Orbán regering haar economische en financiële koers fundamenteel wil wijzigen. De kans daarop is nul.

Dat betekent op de eerste plaats dat de Orbán regering aangewezen is op (veel duurdere) leningen op de financiële markt, wat het land vele honderden miljoenen euro’s aan extra rentebetalingen kost. Ook is het onmogelijk de internationale investeringen in het land, die vrijwel stil liggen, weer op gang te brengen zonder zo’n IMF-overeenkomst, die als voorwaarde geldt om het vertrouwen van investeerders te herstellen. En tenslotte heeft Hongarije dus nog steeds geen financieel vangnet, wat bijzonder gevaarlijk is, mocht er onverhoopt een nieuwe politieke en financiële crisis uitbreken.

Daarbovenop komt een mogelijk nieuw probleem met de Europese Commissie. Er wordt gespeculeerd dat het oordeel van Brussel over het budgetbeleid van Orbán, dat binnenkort uitkomt, negatief is. Kort samengevat komt het erop neer dat de regering Orbán ogenschijnlijk wel voldoet aan de belofte dat het begrotingstekort onder de 3% wordt gebracht, maar dat dat optisch bedrog is. De regering neemt allerlei ad-hoc maatregelen (bijv. verhogingen van allerlei belastingen en tarieven), maar doet in feite weinig tot niets substantieels om een duurzame begroting tot stand te brengen.

Deze week nog besloot de regering om 2,17 miljard Euro aan schulden van bijna 2.000 gemeentes over te nemen, hoewel niemand weet hoe de regering dat moet betalen. Maar Orbán heeft al laten doorschemeren dat het heel goed mogelijk is dat de banken een deel van hun geld niet terug zullen krijgen.  En hoewel Orbán steeds roept dat het omlaag brengen van de staatsschuld zijn topprioriteit is, was die schuld in mei 2010 nog 19.900 miljard forint (72,4 mrd euro) en in September 2012 ongeveer 20.700 miljard (75,3 mrd euro). Nog zo iets: officieel was het begrotingstekort de afgelopen twee jaar 3,5% of daaromtrent, maar als je de grote hoeveelheid in 2011 in beslag genomen geld van de private pensioenfondsen (2.900 miljard forint) niet meerekent, was het ongeveer 7%. En zo’n financiële truc dreigt mogelijk opnieuw in maart volgend jaar, als de onafhankelijke gouverneur van de Nationale Bank András Simor aftreedt (zijn termijn zit erop) en ongetwijfeld wordt vervangen door een Fidesz-man. Er wordt in brede kring van uitgegaan dat de Orbán regering dan de nationale reserves in die bank zal gaan aanspreken om gaten in de begroting te dichten, met alle mogelijke gevolgen van dien voor de financiële stabiliteit.

Lobbyen bij Frau Merkel

Mocht het oordeel van Brussel op 7 november a.s. negatief zijn, dan zullen de ministers van financiën van de EU zich begin december opnieuw buigen over de vraag of 1,5 miljard Euro aan subsidies aan Hongarije uit het cohesiefonds alsnog moeten worden bevroren (dezelfde kwestie speelde ook al in maart). De regering Orbán is dan ook zeer druk doende om in diverse Europese hoofdsteden tegen een dergelijk scenario te lobbyen. Ook zouden, volgens anonieme regeringsbronnen die door Origo worden geciteerd, diverse internationale banken inmiddels aan Brussel vragen om een zachtere opstellingen tegenover Hongarije omdat ze vrezen anders het slachtoffer te  worden van weer nieuwe harde maatregelen.  

De bel heeft geklonken: een nieuwe ronde, nieuwe kansen.

Verder deze week:

- de regering is van plan de weersvoorspellingen te nationaliseren. Pardon? Jazeker, alleen de officiële Hongaarse meteorologische dienst heeft binnenkort nog het recht om in Hongarije weersvoorspellingen te doen. Om een of andere reden denkt de regering Orbán dat het een schande en volledig onverantwoord is en wie weet zelfs de staatsveiligheid in gevaar brengt als commerciële bureaus zich met weersvoorspelling bezig houden. Nou ja, een of andere reden? Er is sinds enige tijd een nieuw commercieel bureau van jonge meteorologen dat zijn diensten aanbiedt en het nogal goed doet bij veel media. Dat moet klaarblijkelijk de pas af worden gesneden en dus wordt er een nieuw wetje verzonnen. Maar wat gaan ze nu doen als straks een krant, website of ander medium een weerbericht voor Hongarije plaatst van een commercieel bureau uit Hongarije of elders in Europa? Een boete? Sluiting? Lijkt me stug.

- De socialistische burgemeester van het dorp Hajdurog heeft geprotesteerd omdat hij is weggeretoucheerd uit een foto in het nieuwsblaadje van de gemeenteraad die in meerderheid uit Fidesz bestaat. Het betreft een foto van de burgemeester te midden van een groep kinderen op een locaal festival. Die foto siert ook de website van de gemeente, maar in het Fidesz blaadje was de rode burgervader zorgvuldig weggeretoucheerd.

- In het stadje Siklós heeft Fidesz ook de nodige problemen. Eerst zagen twee gemeenteraadsleden van de partij  zich recent gedwongen hun mandaat terug te geven. Beiden bleken problemen met de belasting te hebben en burgers waren tegen hen een handtekeningenactie gestart. En nu heeft de Fidesz viceburgemeester gezegd dat hij ermee stopt want…hij wil naar het buitenland waar hij een veel beter betaalde baan kan krijgen. Niet helemaal de christelijk-nationale partijlijn.