Clowns

Toen premier Viktor Orbán vorige week aan het eind van een (vruchteloos) gesprek met de vakbonden van politieagenten, brandweerlieden en douanepersoneel werd gevraagd of hij ook nog even naar buiten wilde komen om met de demonstranten aldaar te praten, was zijn antwoord: “Ik stuur mijn staatssecretaris voor clowns-zaken wel.”

Oproep tot een "revolutie van de clowns"

De bonden waren bepaald niet gecharmeerd en hebben hun protestacties tegen het regeringsbeleid een nieuw motto meegegeven: “de revolutie van de clowns” (een verwijzing naar “de revolutie in het stemhokje” zoals Orbán zijn verkiezingsoverwinning van 2010 betitelt). Er komt een eerste grote demonstratie tegen het regeringsbeleid op donderdag de 16^e en er worden ook stakingen van politie en brandweer voorbereid (wat in ieder geval wat de politie betreft mogelijk illegaal en tegen de grondwet is, daar zijn experts het niet geheel over eens).

Alle deskundigen zijn het er wel over eens dat het absoluut terecht is dat de pensioenregeling voor dit soort overheidspersoneel wordt aangepakt want die was belachelijk ruimhartig. Deze mensen konden al na 25 jaar dienst met pensioen en kregen dan een volledig pensioen uitbetaald (in veel gevallen dus meer dan ze in het laatste jaar dat ze werkten verdienden). Tal van politiefunctionarissen verdwenen al tussen hun 40^e en 50^e uit de dienst en namen er dan vaak een baan in de beveiligingssector naast. Op die manier verdween bijna alle ervaring uit de politiedienst. We hebben het op dit moment over zo’n 40.000 mensen en dus ook een forse rekening voor de overheid. Maar.

Niet alleen wordt de regeling pats boem afgeschaft zonder serieus overleg of een overgangsregeling, de Fidesz regering schaft de vervroegde pensioenregeling ook met terugwerkende kracht af. Iedereen onder de 57 jaar oud die al in de regeling zit (een jaar, vijf jaar, tien jaar) gaat met vele tientallen procenten gekort worden op zijn pensioen. Dat mag eigenlijk volgens de grondwet niet, dus heeft Fidesz afgelopen week een grondwetswijziging door het parlement gejast zodat het wel mag. De gepensioneerden krijgen wel de mogelijkheid aangeboden om terug in overheidsdienst te komen, waar ze dan “lichte functies” krijgen te vervullen.

Orbán heeft daarnaast in een gesprek met de politiebonden bevestigd dat dit slechts het begin is en dat de hele (vervroegd) pensioenregeling voor iedereen drastisch op de helling gaat. Nu was de pensioenregeling al enorm ingeperkt onder de vorige regeringen. Inmiddels is de pensioengerechtigde leeftijd 62/63 (en wordt ze langzaam verhoogd), is vervroegd pensioen nemen moeilijker gemaakt en is ook de hoogte van de pensioenen ingeperkt. Maar deze regering gaat waarschijnlijk de pensioenen nog verder verlagen en mogelijk ook vervroegd pensioen opnemen nog onaantrekkelijker maken.

Onvermijdelijk in tijden van vergrijzing? Misschien wel. Maar het is op zijn minst wrang van een partij die voor de verkiezingen nog een brief verstuurde aan alle gepensioneerden in het land, waarin Pal Schmitt (nu de president) om hun stem vroeg en daarbij de “garantie” gaf dat onder een Fidesz regering “iedereen die vandaag een pensioen ontvangt, ook in de toekomst een volledig pensioen zal ontvangen.”

Verder deze week:

- Elk voorjaar houdt Orbán in het dorpje Kötcse bij het Balatonmeer een besloten rede voor Fidesz-publiek waarin hij ingaat op de strategie van de partij. Dit jaar bevestigde hij opnieuw dat Fidesz van plan is zeker 15 jaar aan de macht te blijven. Ook voorspelde hij een hete zomer (niet alleen politie en brandweer kondigden acties aan, ook spoorwegpersoneel en onderwijzers). En hij kondigde aan dat er dit jaar nog een aantal verrassingen op stapel stonden waar in Europa de nodige commotie over zou ontstaan. Hij doelde mogelijk op een aantal zogenaamde 2/3 wetten die in voorbereiding zijn. Fidesz wil gaan vastleggen dat er op een hele reeks beleidsterreinen (het belastingstelsel, het pensioenstelsel, het onderwijsstelsel, het stelsel van locale overheden enz.) alleen structurele veranderingen kunnen worden doorgevoerd met 2/3 meerderheid in het parlement. Daarmee wordt het eventuele  toekomstige regeringen vrijwel onmogelijk gemaakt om datgene wat Fidesz nu invoert, te wijzigen.
- De minister van cultuur was zo onverstandig een nieuwe directeur voor de Opera in Boedapest (staatssubsidie) te benoemen zonder Orbán te consulteren. De premier was het met de benoeming niet eens, de Opera directeur werd na drie dagen weer ontslagen en het ontslag van de minister van cultuur wordt ieder moment verwacht.